Phát triển mạng lưới cộng tác viên kênh ANTV

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Vai trò cộng tác viên tại Truyền hình ANTV

Với chức năng phản ánh những nội dung, sự kiện, các vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, pháp luật, phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, các vấn đề an sinh xã hội và hình ảnh chân thực về hoạt động của lực lượng CAND trong công cuộc phòng chống tội phạm và quản lý Nhà nước về lĩnh vực an ninh trật tự. CTV của truyền hình ANTV hiện nay có thể phân làm hai loại: CTV ràng buộc và CTV thỏa thuận. CTV ràng buộc là những cán bộ làm công tác tuyên truyền trong lực lượng công an. Bộ phận này được biên chế trong các phòng Công tác chính trị của các Tổng cục, vụ cục, công an và cảnh sát PCCC các tỉnh, thành phố. Mỗi đơn vị có từ 5 - 10 người tùy theo từng địa bàn. CTV thỏa thuận là những công ty truyền thông, các đơn vị phát thanh, truyền hình khác, các nhà báo, phóng viên, bình luận viên, các chính trị gia, nhà hoạt động xã hội, các chuyên gia và những cá nhân có chuyên môn, yêu thích nghề truyền hình, tự nguyện và thỏa thuận làm việc với ANTV.

Những vấn đề đặt ra trong việc phát triển mạng lưới CTV

Với số lượng tác phẩm là tin, phóng sự chiếm từ 60% đến 85% trong các bản tin thời sự (chủ yếu là tin về lĩnh vực chính trị, an ninh trật tự, văn hóa xã hội, kinh tế...), trong đó có 15% số tác phẩm, 35 - 40% linh kiện tác phẩm chuyên mục, chuyên biệt do mạng lưới CTV cung cấp và toàn bộ 7 dải phim truyện, các chương trình xã hội hóa như: Ca-mê-ra giấu kín, Phút giây cảnh giác, Chuyện kể trước lúc không giờ, Hồ sơ mật, Thế giới phụ nữ, Nhịp sống thể thao, Nhịp sống gia đình, các chương trình ca nhạc... đều do CTV thỏa thuận cung cấp. Điều đó cho thấy vai trò đặc biệt của CTV đối với hoạt động và sự phát triển của ANTV.

Trong ba năm (2012 đến 2015) mạng lưới CTV ràng buộc đã sản xuất một số lượng lớn tin, phóng sự gửi về để phát sóng trên các bản tin thời sự của ANTV. Về cơ bản các thông tin này đều đáp ứng được tiêu chí: chính xác, kịp thời. Tuy nhiên nội dung nhiều tin còn rườm rà, vụn vặt(năm sinh, trú tại ngõ..., xã..., thôn..., phường...) chưa đi vào chủ đề chính, hoặc kết cấu tin chưa hay, CTV chưa biết chọn chi tiết đắt làm điểm nhấn trong tin. Tác phẩm phóng sự, với con số 26.825 tác phẩm gửi về truyền hình ANTV, đây là số lượng không nhỏ. Nhưng có những thời điểm số lượng phóng sự của CTV gửi về, ANTV chỉ sử dụng được 60 - 65%. Nguyên nhân là do nội dung còn chung chung, phóng sự có vấn đề nhưng chưa được tác giả đưa ra những luận chứng rõ ràng để giải quyết, khiến người xem chưa “tâm phục khẩu phục”.

Trong số CTV ràng buộc của truyền hình ANTV, có 65% CTV tốt nghiệp các Học viện Cảnh sát nhân dân, An ninh nhân dân, các cơ sở đào tạo trong ngành công an, 25% tốt nghiệp đại học báo chí, 10% học tại các trường khác như Bưu chính viễn thông, Công nghệ thông tin (FPT, VNPT), văn hóa, kinh tế... Số CTV yêu thích nghề, có năng khiếu báo chí, đang công tác tại các đội tuyên truyền công an các tỉnh, thành chỉ có tỉ lệ 20%, còn lại 80% theo lệnh điều động, phân bổ công tác của lực lượng vũ trang. Như vậy số lượng thực hiện vì nhiệm vụ được giao là chủ yếu, cho thấy số lượng nhiều nhưng chất lượng không được như mong muốn. Tin tức, phóng sự của CTV gửi về đều phải biên tập lại mới có thể sử dụng được.

Vì lượng thông tin thời sự chủ yếu dựa vào lực lượng CTV ở các địa phương, đơn vị nên dẫn đến tình trạng có thời điểm ANTV bị động trước những thông tin quan trọng, nhiều vấn đề thực sự hấp dẫn ở cơ sở không được cung cấp kịp thời. Thông tin các vấn đề nổi cộm mang tính vùng miền trải rộng trên khắp các tỉnh, thành phố của cả nước chưa nhiều. Một tình trạng khác là tin tức, sự kiện, vấn đề có khi chỉ tập trung chủ yếu ở một số địa phương, điều này cũng gây ra sự mất cân đối trong các bản tin, vì tập trung đưa quá nhiều thông tin của các địa phương kể trên, khiến cho lượng thông tin không phong phú, chưa đáp ứng nhu cầu tiếp nhận thông tin cho khán giả ở các vùng miền khác.

Do mạng lưới CTV ràng buộc là cán bộ trong các đơn vị công an, nên các mảng đề tài kinh tế, văn hóa, xã hội còn ít. CTV ràng buộc mới chỉ đáp ứng về các thông tin phản ánh vụ việc, nhiều nội dung tẻ nhạt, khô cứng, thiếu thông tin cần thiết, không đi sâu phân tích các khía cạnh, thực trạng và nguyên nhân của vấn đề.

Trong quá trình tác nghiệp, phần lớn CTV ràng buộc tỏ ra non yếu về nghiệp vụ báo chí, kỹ năng tác nghiệp, khai thác chi tiết, khả năng tạo hình, đạo diễn hình ảnh chưa hấp dẫn, thuyết phục. Kỹ năng viết lời dẫn, lời bình còn chung chung, chưa biết kể chuyện và nặng về văn phong báo cáo vụ việc... Một số thông tin thời sự chưa cập nhật kịp thời, không tạo được sức hút đối với khán giả, gây cảm giác nhàm chán.

CTV thỏa thuận của ANTV là những tổ chức cung cấp bản quyền và sản xuất các chương trình xã hội hóa cũng còn nhiều vấn đề cần khắc phục. Ở mảng này, tính định hướng và khả năng dự báo, nắm bắt thị hiếu khán giả hết sức quan trọng. Do thiếu thông tin trao đổi cập nhật thường xuyên, có những thời điểm nhiều dải phim và các chương trình được đầu tư lớn vẫn không được khán giả đón nhận. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh và dịch vụ quảng cáo của kênh.Mộtsố CTV thỏa thuận, vì nhiều lý do khác nhau, phối hợp với ANTV không thường xuyên, dẫn đến tình trạng bị động, lúng túng trong việc xử lý các vấn đề và kế hoạch sản xuất.

ANTV đang phấn đấu theo mục tiêu 6T: Trực tiếp - Tương tác - Thực tế. Mục tiêu này không chỉ đối với các bản tin thời sự mà 16 chương trình chuyên mục, chuyên biệt và các chương trình khai sáng, giải trí cũng phải hướng tới.

Trong lộ trình phát triển của ANTV, Bộ Công an cũng đã xác định từng mốc thời gian cung cấp ngân sách với những hạn mức khác nhau. Điều đó có nghĩa ANTV trong tương lai sẽ phải tự hạch toán ngân sách một phần theo cơ chế thị trường. Đã hoạt động trong thị trường báo chí thì phải chấp nhận cơ chế cạnh tranh của thị trường dù là thị trường hàng hóa đặc biệt.

Tiếp tục nâng cao chất lượng mạng lưới CTV

Cơ cấu lại mạng lưới CTV theo lĩnh vực thông tin và hướng sản xuất chương trình.
Có thể nói, số lượng CTV của ANTV hiện nay rất hùng hậu đối với một kênh truyền hình. Tuy nhiên, có một bất cập là sự phân bổ mạng lưới chưa đều khắp ở những lĩnh vực thông tin cần thiết. Vì vậy, trong đề án phát triển mạng lưới CTV năm 2016, ANTV có chủ trương thiết lập quan hệ, xây dựng CTV là phóng viên Đài PT-TH các tỉnh, thành phố trọng điểm. Mặt khác, Ban lãnh đạo ANTV cũng chú trọng việc lựa chọn, mời các chuyên gia nổi tiếng thuộc các lĩnh vực khác nhau tham gia cộng tác với ANTV.

Với vị trí của một kênh truyền hình chuyên đối tượng, lẽ đương nhiên, ANTV không thể có tiềm lực tài chính như một số đài lớn. Vì vậy, nếu tự mình đầu tư tài chính, chắc chắn ANTV không đủ khả năng tổ chức những games show lớn, sản xuất những seri phim truyện tầm cỡ... Nhưng với xu hướng mở rộng hợp tác, thiết lập quan hệ và xây dựng mạng lưới cộng tác viên là các nhà tổ chức sự kiện, các tập đoàn kinh tế đa ngành nghề, những chuyên gia trong nước và nước ngoài chuyên thiết kế các chương trình truyền hình thực tế mang yếu tố Việt hóa, những chương trình trực tiếp có sự tương tác của công chúng.

Xây dựng cơ chế chính sách gắn liền công tác đào tạo

Cơ chế chính sách đối với CTV truyền hình thể hiện nhiều nhất trong thù lao, nhuận bút, hình thức khen thưởng thi đua, quà tặng khích lệ, nêu gương, gặp mặt... thậm chí có các chương trình nói riêng về vai trò đóng góp của họ để tôn vinh; tạo cơ hội tiến bộ cho các CTVnhư nâng định mức hay tuyển vào vị trí chính thức của đài cũng là cái đích hữu hiệu để các CTV phấn đấu. Bảo đảm yếu tố công bằng, xứng đáng và khích lệ là những tiêu chí cần có trong cơ chế chính sách đối với CTV.

Ban lãnh đạo ANTV thường xuyên mở các lớp tập huấn, mời các chuyên gia hàng đầu của Việt Nam và một số chuyên gia nước ngoài trực tiếp hướng dẫn kỹ năng tác nghiệp và sản xuất chương trình.

Việc tập huấn, rèn luyện kỹ năng vừa quay phim ghi hình, vừa có thể phỏng vấn, dẫn hiện trường, dựng hình, đọc lời bình... tại chỗ và gửi theo đường truyền Internet, qua các tài khoản trang mạng xã hội về bộ phận tổ chức phátsóng là ưu việt nhất trong cuộc đua tốc độ đưa tin. Hướng đào tạo này, thiết nghĩ cần được đầu tư hơn nữa đối với mạng lưới CTV ràng buộc của ANTV./.

Đặng Thanh Xuân

Tạp chí Người Làm Báo số 388 - Tháng 6/2016