Trường THPT Xuân Trường B – Miền ký ức trong tôi

Vượt qua kỳ thi tuyển sinh lớp 10, tôi bước chân vào trường phổ thông trung học Xuân Vinh giữa buổi sáng mùa thu năm 1984 trong sắc nắng vàng rực rỡ. Hồi ấy, trường có 03 khối, 15 lớp, với 01 dãy nhà mái bằng một tầng thấp lè tè và 02 dãy nhà mái ngói kèo tre chưa đủ 15 phòng học nên một số lớp còn phải học tạm ở ngôi chùa cũ đã xuống cấp. Lớp tôi là lớp 10 D bao gồm học sinh 02 xã Xuân Trung và Xuân Phương may mắn được học tại dãy nhà mái ngói cao ráo, sáng sủa hơn, quay lưng ra huyện lộ.

Ngôi trường cũ Trường PTTH Xuân Trường B ( năm 1996 -1999).

Tôi còn nhớ như in những buổi cùng thầy cô, bạn bè đổ xỉ đoạn đường từ dãy nhà mái ngói sang dãy nhà mái bằng phía Nam của trường, hay những buổi cùng khuân vữa, ngói dặm lại dãy nhà cấp 4 sau ngày mưa bão và nhất là những buổi lao động cộng sản đào, vác đất tại lò ngói Bắc Sơn xã Hoành Sơn...Nhưng có lẽ ấn tượng sâu sắc nhất cũng là niềm hạnh phúc lớn nhất của tôi là được học tập, tiếp xúc với nhiều thầy, cô giáo mới. Những đề kiểm tra môn Toán làm bài trong vòng 01 phút, lại còn cả đề chẵn, lẻ của thầy Tuân, hay cách giảng giải những bài Toán khó logic, chặt chẽ, nghiêm cẩn của cô Thắm, thầy Kiêu, cô Vệ, thầy Lâm... đã giúp tôi cùng bạn bè phát triển tư duy logic và kỹ năng trình bày ngắn gọn, khúc triết... Cách giảng Văn giản dị mà sâu sắc, thấm thía lẽ đời của thầy Vệ, cô Lý, cô Loan, hay giọng điệu khi hùng hồn, sảng khoái, lúc thủ thỉ tâm tình lên bổng xuống trầm của thầy Duyên và giọng đọc “Hịch”, “Cáo” sang sảng, vang vọng cả dãy phòng học của thầy Điến.

Thầy Trần Xuân Trà - Hiệu trưởng Trường PTTH Nguyễn Trường Thuý (Cựu học sinh Trường PTTH Xuân Trường B).

Những giờ lên lớp chẳng cần giáo án, SGK mà vẫn giảng vanh vách, nhớ chính xác tới từng chi tiết các nhân vật, sự kiện trong các giờ dạy Lịch sử của cô Hồi, hay cách vẽ bản đồ Việt Nam thần tình như nghệ sĩ của thầy Thanh trong các tiết học Địa lý khiến tôi và không ít bạn bè đồng khoá luôn ngưỡng mộ. Những tiết giảng nhẹ nhàng về môn Lý của thầy Cường, cô Xuân, cô Quyên, hay giọng điệu thủ thỉ như chuyện trò, tâm sự của thầy Lãng, hoặc giọng điệu trẻ trung, sôi nổi của cô Hạnh trong các tiết Hoá học, và nhất là cách giảng bài khi nghiêm khắc, lúc tếu táo trong các tiết Sinh học của thầy Thiệp ... đã khiến cho những kiến thức trọng tâm, cơ bản của những môn học tưởng như khô khan ấy đã đi rất ngọt vào tâm trí tôi... Những bài học về kỹ thuật Nông nghiệp trong các tiết dạy của thầy Toản thường được vận thành thơ lục bát bỗng trở nên dễ nhớ, dễ thuộc, dễ vận dụng đối với học sinh  (Muốn cho đất có nhiều mùn/ Cầy sâu dần với phân chuồng tăng thêm/Dần dần đất sẽ tốt lên/Cây trồng xanh tốt hết tên bạc màu)... Những tiết học Thể dục, Quốc phòng của thầy Ngân không chỉ là dịp để rèn luyện thân thể, nâng cao hiểu biết về quốc phòng, an ninh, mà còn là dịp để lũ “thứ ba” chúng tôi tổ chức và tham gia các trò chơi dân gian tinh nghịch mà bổ ích... Các thầy cô không chỉ trang bị cho tôi hành trang tri thức, bồi đắp cho tôi những bài học làm người mà còn khơi dậy trong lòng tôi niềm tự hào về những người thầy khả kính giữa những năm tháng đầy khó khăn, gian khổ, đồng thời cũng khơi dậy trong tôi ước mơ được trở thành nhà giáo…

Niềm mơ ước ấy đã trở thành động lực, thôi thúc tôi quyết tâm thi vào trường Đại học Sư phạm. Sau khi tốt nghiệp Đại học, hết thời gian tập sự, như một cơ duyên tiền định, năm 1996, tôi được Sở GD-ĐT điều động về công tác tại trường. Lúc ấy trường mang tên là trường phổ thông trung học Xuân Thủy B. Và cũng thật tình cờ, tôi được lãnh đạo nhà trường phân công giảng dạy và chủ nhiệm lớp 10 D, đúng tên gọi và vị trí của lớp tôi học hơn 10 năm về trước, chỉ khác là phòng học cấp 4 khi xưa đã được thay thế bằng mái bằng khang trang, cao ráo hơn. Niềm vui được trở lại trường xưa, tiếp tục được các thầy cô dìu dắt, hoà trong ký ức về thầy cô và những gương mặt bạn bè trong không gian lớp học cũ.

Các thầy cô giáo dạy tại trường PTTH Xuân Trường B chụp ảnh lưu niệm cùng cựu học sinh.

 03 năm là cựu học sinh và 11 năm công tác tại trường, tôi đã đủ thời gian vừa nếm trải những khó khăn, vất vả, thiếu thốn của một ngôi trường mới thành lập giữa thời bao cấp, vừa tận mắt chứng kiến bước ngoặt quan trọng trong tiến trình phát triển đi lên của nhà trường. Đó là năm 1998, sau khi huyện Xuân Trường tái lập, thầy Phạm Tiến Ban đang là Hiệu trưởng trường được cấp trên điều động về làm Trưởng phòng GD-ĐT huyện; thầy Mai Thanh Quế được điều động về làm Hiệu trưởng trường. Do nhiệm vụ chính trị của địa phương nên trường được đổi tên thành THPT Xuân Trường B và được các cấp có thẩm quyền phê duyệt dự án xây dựng trường tại trung tâm huyện lỵ. Kể từ đây, vị thế của nhà trường từng bước được nâng lên. Dưới bàn tay chèo lái tài hoa của các thầy trong BGH, cùng với nhiệt tình, tâm huyết, nỗ lực phấn đấu, vượt lên chính mình của các thầy, cô giáo thời ấy: vừa tích cực giảng dạy ở hai nơi, vừa tham gia tổ chức cho học sinh lao động, một ngôi trường khang trang, bề thế đã mọc lên giữa trung tâm huyện Xuân Trường thu hút đông đảo phụ huynh và học sinh toàn huyện. Đó là những tiền đề quan trọng, hội đủ cả "thiên thời, địa lợi, nhân hòa" tạo nên bước nhảy vọt về chất lượng dạy học ở những năm đầu thế kỷ XXI của trường… Hòa trong không khí chung ấy, cùng bàn tay dìu dắt, giúp đỡ của các thầy, các cô mà tôi đã từng bước trưởng thành, như “hạt cát” bể Đông, góp phần nhỏ bé vào sự phát triển đi lên của nhà trường. Tôi đã hăng hái tham gia bồi dưỡng các đội tuyển học sinh giỏi dự thi cấp tỉnh và luyện thi Đại học môn Ngữ văn, tham gia các cuộc Hội thảo, Hội giảng, Hội thi Giáo viên Giỏi cấp tỉnh... và vinh dự được bổ nhiệm chức danh Phó Hiệu trưởng vào tháng 01 năm 2007...

 Ai đã đi qua một thời cắp sách mà chẳng mong ít nhất được trở về một lần - miền ký ức, với ngôi trường xưa. Những kỷ niệm về một thời hoa mộng ùa về, nhẹ nhàng mà sâu đậm, ngọt ngào, chất chứa bao nỗi niềm, nhiều khi khó gọi thành tên! Văng vẳng đâu đây trong tâm trí tiếng trống trường rộn rã, cùng những lời giảng của thầy cô? Thấp thoáng đâu đâu hàng phượng vĩ ngây thơ buông cánh hoa đỏ lựng, hoà với tiếng ve ngân mỗi độ hè qua?... Từng hơi thở của miền ký ức xa xăm mà gần gũi ấy bỗng nhiên hiện về nguyên vẹn như buổi đầu tiên ta bước tới mái trường dấu yêu này... Tất cả đã trở thành hành trang, là nỗi nhớ, là khoảng trời riêng thật đẹp ẩn dấu trong thẳm sâu tâm hồn mỗi người…

  Trần Xuân Trà

Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Trường Thúy