Khẳng định thương hiệu và sự lan tỏa

Một mùa giải báo chí đã thành công, lễ trao giải báo chí quốc gia lần thứ XVI - 2021 sẽ diễn ra vào lúc 20h00 ngày 21/6/2022 tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô, truyền hình trực tiếp trên VTV1_Ảnh: Sơn Hải

Sự bứt phá của Hội Nhà báo địa phương

Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XVI - năm 2021 đã nhận được sự hưởng ứng tích cực của các nhà báo, hội viên, cộng tác viên báo chí trong cả nước. Giải thu hút sự tham dự của 18 Liên Chi hội và 35 Chi hội trực thuộc. Đây là mùa giải thứ 5 liên tiếp có sự tham gia đầy đủ của 63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố. Mặc dù chịu sự tác động của đại dịch Covid-19, ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình tác nghiệp của báo chí, nhưng số lượng tác phẩm gửi về dự Giải là 1.911 tác phẩm, ở mức cao thứ hai trong các mùa Giải Báo chí Quốc gia. Trong đó có 1.761 tác phẩm đủ điều kiện dự vòng Sơ khảo theo quy định. Điều này cho thấy sức hút của Giải Báo chí Quốc gia và sự quan tâm, nhiệt tình hưởng ứng của các hội viên và các cấp Hội Nhà báo trong cả nước.

Năm nay, bên cạnh các Liên Chi hội, các cấp Hội vẫn duy trì được chất lượng tác phẩm dự Giải tốt như: Liên Chi hội Nhà báo Báo Nhân Dân, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Báo Quân đội Nhân dân, Trung tâm Phát thanh – Truyền hình Quân đội, Hội Nhà báo TP. Hồ Chí Minh v.v.. Nhiều Hội Nhà báo tỉnh đã cho thấy sự đầu tư nghiêm túc trong sáng tạo tác phẩm cũng như công tác tuyển chọn, nâng cao chất lượng tác phẩm dự Giải như: Hội Nhà báo tỉnh Phú Thọ, Quảng Ninh, Nghệ An, Quảng Bình, Đồng Nai, Đồng Tháp, Kon Tum v.v.. từ đó thu hẹp khoảng cách giữa báo chí địa phương và Trung ương.

Thể hiện rõ nét ở loại hình phát thanh, chênh lệch giữa các tác phẩm của báo chí Trung ương và địa phương đã gần như không còn. Nhiều tác phẩm của các Đài PT-TH các tỉnh, thành phố đã có sự tiến bộ về nội dung, về cách thể hiện, không khác biệt nhiều so với các đơn vị Trung ương. Nhiều tác phẩm của địa phương đã thể hiện rất rõ đặc trưng của phát thanh khi kết hợp nhuần nhuyễn giữa các yếu tố lời nói, tiếng động hiện trường, tiếng động nhân vật, âm nhạc, tạo nên một bức tranh âm thanh liên tục và hấp dẫn. Điển hình tác phẩm: Gửi yêu thương - Đài PT -TH Quảng Bình; tác phẩm: Chuyện những con tàu khóc - Trung tâm truyền thông Quảng Ninh; tác phẩm: Đừng để “giọt nước tràn ly” - Đài PT-TH Đồng Nai,…

Đối với loại hình báo in, ở nhóm thể loại xã luận, bình luận, chuyên luận năm nay chất lượng giữa báo chí Trung ương và địa phương khá đồng đều, có mặt bằng chung cao hơn so với năm trước. Đặc biệt, một số tác phẩm của báo chí địa phương có nguồn tư liệu phong phú, có độ tin cậy cao, nhất là các bài đấu tranh phản bác lại các quan điểm sai trái, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Tuy nhiên, đề tài chủ yếu tập trung nhiều về vấn đề chính trị, các lĩnh vực khác còn mỏng, nhất là về kinh tế, văn hóa, quốc tế.

Các thành viên Hội đồng Chung khảo chấm các tác phẩm ảnh báo chí_Ảnh: Sơn Hải

Còn đó những tiếc nuối...

Năm 2021 là một năm đầy biến động, thử thách đối với giới báo chí cả nước. Hai đợt bùng phát dịch Covid-19 lần thứ ba và thứ tư lây lan mạnh mẽ trong cộng đồng, nhiều địa phương thực hiện giãn cách, mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội bị ảnh hưởng nghiêm trọng, nhưng các tác phẩm dự Giải vẫn bám sát được các chủ đề lớn từ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và các mặt khác của đời sống đất nước trong năm 2021, phản ánh đậm nét các sự kiện quan trọng.
Tuy nhiên, mùa giải năm nay vẫn còn một số điều đáng tiếc theo đánh giá của Hội đồng chấm giải, công tác tuyển chọn ở cấp cơ sở có chất lượng chưa cao. Một số đơn vị có tác phẩm chưa đạt yêu cầu theo Hướng dẫn tuyển chọn. Nhiều tác phẩm đăng ký sai thể loại. Một số địa phương chưa dành thời gian nghiên cứu, lựa chọn những tác phẩm thực sự xuất sắc, nổi trội điển hình một số nhóm giải, nhất là phát thanh.

Nhóm thể loại ảnh đơn, nhóm ảnh, phóng sự ảnh vẫn chưa thu hút được sự quan tâm, tham dự Giải của các nhà báo, khi số lượng tác phẩm ảnh dự Giải vẫn chưa tương xứng với quy mô của đời sống báo chí hiện đại, dù Hội đồng Giải đã có cơ chế tạo điều kiện cho tác giả cá nhân có thể gửi ảnh dự thi.

Năm nay số lượng tác phẩm cho loại hình báo điện tử không tăng, nhưng có nhiều chùm bài dài kỳ, công phu. Nhìn chung, nhiều tác phẩm tham dự được trình bày theo dạng Mega Story, Long-form. Cách thức trình bày có đầy đủ các loại hình: text, ảnh, video, đồ họa, tương tác với bạn đọc, kết hợp được nhiều loại hình báo chí hiện đại. Tuy nhiên, các đơn vị báo chí Trung ương, báo ngành vẫn chiếm ưu thế về số lượng cũng như chất lượng tác phẩm. Một số báo địa phương đã có thay đổi trong cách chọn chủ đề, đề tài và triển khai theo hình thức đa phương tiện. Tuy nhiên, chất lượng tác phẩm chưa được chú trọng đầu tư, cách nêu vấn đề và giải pháp chưa tới tầm.

Giải Báo chí Quốc gia năm 2021 đánh dấu một chặng đường “đãi cát tìm vàng”, tôn vinh những nhà báo, tờ báo xứng đáng của Báo chí Cách mạng Việt Nam. Giải Báo chí Quốc gia đã làm bừng sáng ngọn lửa chiến đấu, ngọn lửa cống hiến, tinh thần xả thân của giới báo chí cách mạng Việt Nam; để rồi những người làm báo mọi thế hệ sẽ luôn luôn cảm thấy tự hào về nghề nghiệp của mình./.

NHÀ BÁO HÀ MINH HUỆ Nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Con số 63/63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố có tác phẩm tham dự Giải cho thấy uy tín của Giải được khẳng định vững chắc, giá trị Giải được lan tỏa khắp các cấp Hội địa phương, hội viên đã và đang thực sự quan tâm tới Giải. Chất lượng các tác phẩm dự Giải tương đối đồng đều, nhất là sự vươn lên của các Hội Nhà báo tỉnh, thành phố. Để có được tác phẩm hay, chất lượng, các cơ quan báo chí, các cấp Hội đặc biệt là các nhà báo phải năng động, lao tâm khổ tứ, say mê, yêu nghề, tâm huyết, đầu tư suy nghĩ tìm tòi được đề tài tốt, có tính thời sự cao và sự lan tỏa tốt; chủ động thảo luận, phối hợp với ban biên tập trong việc định hướng tìm đề tài để viết. Đồng thời, Ban Biên tập phải chủ động tìm tòi định hướng những nội dung cần tuyên truyền để có bài chất lượng tham gia dự thi. Năm nay, các thể loại tham dự Giải có chất lượng đồng đều, địa phương cũng khá lên nhiều, nhưng vẫn chưa có tác phẩm vượt trội, trong đó ảnh báo chí là một thể loại rất quan trọng. Nhưng dù gì, Giải Báo chí Quốc gia vẫn là một “sân chơi” tốt - “sân chơi” nghề nghiệp, ngày càng thu hút được đông đảo các nhà báo, cộng tác viên, các cấp hội địa phương tham gia.

Nam Dương