Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ Báo chí (Hội Nhà báo Việt Nam): 20 năm thành lập và phát triển

Nhà báo Hồ Quang Lợi (Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam) phát biểu khai giảng tại khóa bồi dưỡng “Đối thoại truyền thông Đức – Việt Nam: Chia sẻ đưa tin về EU và ASEAN” tại Hà Nội năm 2017

I. SƠ LƯỢC ĐẶC ĐIỂM, TÌNH HÌNH

1.1. Đặc điểm, tình hình:

Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí – Hội Nhà báo Việt Nam (viết tắt là Trung tâm) được thành lập ngày 04/8/1999, theo Quyết định số 02/1999/QĐ-TCCP, ngày 06 tháng 3 năm 1999 của Ban Tổ chức - Cán bộ Chính phủ; Quyết định số 277/QĐ-HNB ngày 04 tháng 8 năm 1999 của Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam. Trung tâm là một đơn vị thuộc Hội Nhà báo Việt Nam - một tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp của những người làm báo Việt Nam, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và sự quản lý của Nhà nước. Trong 19 năm kể từ khi thành lập (1999-2018), Trung tâm đã tổ chức được 1.015 khóa học cho hơn 23.000 lượt hội viên Hội Nhà báo cho tất cả các loại hình báo chí: báo in, báo mạng, phát thanh, truyền hình, trên cả nước.

Về cơ cấu tổ chức, tổng số cán bộ, nhân viên của Trung tâm là 12 đồng chí, làm việc tại 02 phòng, trong đó: Ban Giám đốc: 01 đồng chí Giám đốc kiêm nhiệm; Cố vấn: 02 đồng chí cố vấn cấp cao; Quản lý cấp phòng: 01 Trưởng phòng, 02 Phó Trưởng phòng; Chuyên viên: 06 đồng chí. 100% đội ngũ cán bộ, nhân viên của Trung tâm đều đạt trình độ từ đại học trở lên.

* Cơ sở vật chất:

Từ tháng 6 năm 2014, Trung tâm được chuyển về tòa nhà Hội Nhà báo Việt Nam tại đường Dương Đình Nghệ với cơ sở mặt bằng hơn 2.500 m² để tổ chức các hoạt động bồi dưỡng trình độ chính trị, lý luận, chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ những người làm báo Việt Nam, trong đó Trung tâm được trang bị 01 studio truyền hình, 01 studio phát thanh, 01 phòng máy tính đa phương tiện và 05 phòng học, phòng hội thảo. Các phòng học được trang bị máy tính, máy chiếu phục vụ việc dạy và học. 100% các phòng học, phòng làm việc được nối mạng Intenet phục vụ cho công tác quản lý, dạy và học.

* Đặc điểm chính của đơn vị

Trong số 12 người làm việc tại Trung tâm, có 08 người là biên chế của Hội, còn lại làm kiêm nhiệm. Toàn bộ đội ngũ giảng viên của Trung tâm là kiêm nhiệm, với số lượng từ 80-90 người. Họ là các cán bộ quản lý, nhà báo, phóng viên, biên tập viên kinh nghiệm đang làm việc tại các cơ quan báo chí và các cơ sở đào tạo báo chí tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Với phương pháp học tập tích cực “lấy người học làm trung tâm”, chất lượng các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ của Trung tâm luôn được đánh giá cao bởi các học viên và các cơ quan báo chí. Chương trình học kết hợp hiệu quả giữa lý thuyết và thực hành, giúp các nhà báo có thể áp dụng được ngay sau khi khóa học kết thúc. Tập thể cán bộ và nhân viên của Trung tâm luôn đoàn kết, ham học hỏi, có ý thức rèn luyện phấn đấu tốt.

1.2. Thuận lợi và khó khăn của Trung tâm:

1.2.1. Thuận lợi

- Trung tâm luôn nhận được sự quan tâm ủng hộ của Đảng, Chính phủ bằng việc hàng năm, Trung tâm đều được cấp một số tiền nhất định dành cho việc tổ chức các khóa nghiệp vụ báo chí. Từ khi Trung tâm được chuyển về địa điểm mới tại tòa nhà Hội Nhà báo Việt Nam trên đường Dương Đình Nghệ với các phòng làm việc, phòng hội thảo, các lớp học và phòng thu phát thanh truyền hình, cơ sở vật chất được đầu tư đầy đủ, nhờ đó Trung tâm có địa điểm tổ chức các khóa học và hội thảo một cách chuyên nghiệp; tổ chức được nhiều lớp học nhằm đáp ứng nhu cầu thực hành của các học viên.

- Trung tâm luôn nhận được sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp và toàn diện của Thường trực Thường vụ Hội Nhà báo Việt Nam, sự ủng hộ nhiệt tình của các Ban, đơn vị trong cơ quan Trung ương Hội, sự hợp tác của các cấp Hội và sự cộng tác chặt chẽ của các giảng viên là các nhà báo tâm huyết với sự nghiệp báo chí nước nhà. Đó là một trong những nguyên nhân cơ bản, quyết định mọi sự thành công của Trung tâm trong những năm vừa qua.

- Đội ngũ lãnh đạo và nhân viên Trung tâm thường xuyên trau dồi về phẩm chất chính trị, đoàn kết nhất trí, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, gắn bó với thực tiễn công tác của cơ quan Trung ương Hội và các cấp Hội trong cả nước, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Thường trực Thường vụ Hội Nhà báo Việt Nam.

- Là một trong những cơ sở bồi dưỡng nghiệp vụ cho các nhà báo trên cả nước, Trung tâm có uy tín cao đối với các tổ chức quốc tế tại Việt Nam như Đại sứ quán Mỹ, Văn phòng đại diện Viện Konrad Adenauer tại Việt Nam (KAS), Tổ chức Lao động quốc tế (ILO)… Hàng năm, Trung tâm đều có các lớp học cho các hội viên cả nước được tổ chức với sự tài trợ của các tổ chức quốc tế. Đây là cơ hội cho các nhà báo Việt Nam có cơ hội được học tập và trao đổi kinh nghiệm với các nhà báo quốc tế, giàu kinh nghiệm.

1.2.2. Khó khăn

- Số lượng cán bộ của Trung tâm không nhiều và đều là những người trẻ, ít kinh nghiệm so với yêu cầu nhiệm vụ. Trung tâm hiện chỉ có Giám đốc, chưa có Phó Giám đốc trợ giúp. Tuy vậy, đội ngũ lãnh đạo và nhân viên Trung tâm thường xuyên trau dồi về phẩm chất chính trị, đoàn kết nhất trí, không ngừng nâng cao trình độ nghiệp vụ và hiệu quả công tác, bám sát nhu cầu nâng cao chuyên môn nghiệp vụ của báo chí và đội ngũ người làm báo trong nước, phối hợp chặt chẽ với các cấp Hội trong cả nước để thực hiện nhiệm vụ được giao.

- Tài chính của Trung tâm còn khó khăn. Hoạt động mở các lớp học của Trung tâm dựa chủ yếu vào nguồn ngân sách khiêm tốn của nhà nước cấp. Mặc dù Trung tâm đã nỗ lực tìm kiếm và mở rộng quan hệ hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước, nhưng vẫn chưa thể đáp ứng được hết nhu cầu được đào tạo của các cơ quan báo chí trên khắp cả nước. Đây sẽ vẫn là quá trình nỗ lực không mệt mỏi vì sự phát triển bền vững của Trung tâm nói riêng và công tác bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ báo chí tại Việt Nam nói chung.

- Đội ngũ giảng viên của Trung tâm là kiêm nhiệm nên Trung tâm thường phải có kế hoạch rất sớm, liên lạc liên tục để bảo đảm rằng việc tổ chức lớp học của Trung tâm đều diễn ra theo đúng kế hoạch. Hàng năm, Trung tâm đều chú trọng công tác đào tạo giảng viên để đáp ứng được những nhu cầu của các cơ quan báo chí trên cả nước và cập nhật những xu hướng làm báo hiện đại đang diễn ra trên khắp thế giới. Tuy nhiên, để tìm được các giảng viên là các nhà báo giỏi kinh nghiệm, đam mê với công tác giảng dạy không phải là việc đơn giản.

1.3. Chức năng, nhiệm vụ

Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí là đơn vị trực thuộc Hội Nhà báo Việt Nam, có chức năng tham mưu và tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chính trị, nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp và công tác hội cho hội viên các cấp Hội; tham gia hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ; nhiệm vụ cụ thể gồm:

- Xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược, chương trình, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, lý luận chính trị và công tác hội cho hội viên.

- Chủ trì hoặc phối hợp với các Hội Nhà báo địa phương, ban, ngành, đoàn thể tổ chức các lớp bồi dưỡng, hội thảo nghiệp vụ.

- Xây dựng và quản lý đội ngũ giảng viên.

- Nghiên cứu, tổng kết lý luận Báo chí Cách mạng Việt Nam trong từng giai đoạn, đề xuất định hướng phát triển; Nghiên cứu khoa học, nghiên cứu các lĩnh vực liên quan đến báo chí và truyền thông.

-  Soạn thảo sách nghiệp vụ, xuất bản các ấn phẩm phục vụ hoạt động nghiệp vụ báo chí.

-  Mở rộng hợp tác với nước ngoài trong việc đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí truyền thông.

-  Lưu trữ các tài liệu báo chí; xây dựng và phát triển thư viện báo chí.

-  Lưu trữ và quản lý hồ sơ hoạt động của Trung tâm.

-  Tổ chức hoạt động với tư cách đơn vị sự nghiệp có thu.

II. THÀNH TÍCH ĐẠT ĐƯỢC CỦA TRUNG TÂM

2.1. Kết quả thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao

Phát huy những kết quả đã đạt được của 5 năm (2009-2013), tập thể cán bộ Trung tâm bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí tích cực phát huy phong trào thi đua trong 5 năm tiếp theo (2014-2019) nhằm hướng tới kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí và hướng tới đại hội Hội Nhà báo Việt Nam lần thứ XI (nhiệm kỳ 2020-2025) với các phong trào: Đào tạo cây bút trẻ; Nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp cho người làm báo; Nhà báo Tâm và Tài… tổ chức các khóa bồi dưỡng nghiệp vụ có chất lượng; mở các cuộc thi nhằm khuyến khích, tìm kiếm các cây bút giỏi…

Kể từ khi tòa nhà Hội Nhà báo Việt Nam tại Dương Đình Nghệ khánh thành và đưa vào sử dụng đã tạo điều kiện để Trung tâm tiến hành được nhiều khóa học hơn. Trong 5 năm (2014-2018), bên cạnh nguồn kinh phí nhà nước cấp ít ỏi, Trung tâm đã cố gắng tìm kiếm các nguồn lực từ các nhà tài trợ bằng việc phối hợp với các cơ quan báo chí, các hội nhà báo trong nước, các tổ chức quốc tế với những nỗ lực không mệt mỏi. Chính vì vậy, Trung tâm đã đạt được thành tích kỷ lục về số lượng lớp học và số học viên tham dự là 510 lớp học được tổ chức cho 15.020 lượt học viên của các loại hình báo chí trên cả nước. Tính riêng trong năm 2018, Trung tâm đã tổ chức 107 khóa học thu hút được hơn 2.800 lượt hội viên.

Sở dĩ Trung tâm đã tổ chức được một khối lượng lớp học trong 5 năm qua nhiều hơn so với 14 năm đầu kể từ ngày thành lập là do: ngân sách nhà nước cấp cho hoạt động của Trung tâm dù nhỏ nhưng đã được tăng hơn; Trung tâm đã có cơ sở hạ tầng như các phòng học, phòng hội thảo có đủ thiết bị; Trung tâm đã có các sáng kiến nhằm tiết kiệm chi để tăng số lượng lớp học. Bên cạnh đó, Trung tâm đã phối hợp với các tổ chức báo chí quốc tế để giúp Trung tâm xây dựng chương trình và bồi dưỡng đội ngũ giảng viên có chuyên môn nghiệp vụ cao. Cụ thể, Trung tâm đã đạt được các thành tích xuất sắc như sau:

2.1.1. Tăng số lượng và chất lượng các khóa bồi dưỡng nghiệp vụ bằng việc cập nhật các khóa học bồi dưỡng kỹ năng làm báo đang thay đổi trong kỷ nguyên số:

Một trong những nhiệm vụ chính của Trung tâm là tổ chức các lớp học cho các hội viên – nhà báo trên cả nước. Trong những năm qua, số lượng các lớp học ngắn hạn theo nguồn ngân sách của nhà nước, nguồn tài trợ của nước ngoài và các lớp theo yêu cầu của các Hội địa phương, các cơ quan, bộ, ban, ngành ở Trung ương không ngừng tăng lên. Các khóa học do Trung tâm tổ chức tập trung vào những kỹ năng cơ bản, kỹ năng nâng cao, các chuyên đề báo chí và đạo đức người làm báo. Để bắt kịp với sự thay đổi của báo chí thế giới, Trung tâm đã tổ chức nhiều những khóa học mới để đáp ứng nguyện vọng của các nhà báo như sản xuất long-form (bài chuyên đề) cho báo mạng, tòa soạn hội tụ, làm báo bằng facebook….

Bên cạnh việc tập trung tổ chức các khóa học ngắn ngày, Trung tâm đã liên tục trao đổi với các cơ quan báo chí, các nhà báo để đưa ra các hình thức bồi dưỡng mới. Trung tâm đã tổ chức các khóa học chuyên sâu như Đào tạo cây bút trẻ, các khóa học dành cho những phóng viên trẻ, đam mê nghề báo. Khóa học này đã thu hút được nhiều cây bút trẻ, có năng lực tham gia. Các giảng viên-những nhà báo có kinh nghiệm, kỹ năng từ các cơ quan báo chí lớn đến chia sẻ không chỉ kỹ năng, kinh nghiệm làm báo mà còn tiếp thêm niềm đam mê về nghề cho các phóng viên trẻ. Trong quá trình học tập, Trung tâm cùng giảng viên tạo ra sân chơi là các cuộc thi, bài viết để các học viên cùng tham gia. Sản phẩm của học viên là cơ sở để giảng viên và Trung tâm lựa chọn để tiếp tục tham gia các khóa bồi dưỡng chuyên sâu và cùng cộng tác với Trung tâm trong vai trò là trợ giảng-giảng viên cho những khóa tiếp theo. Qua các khóa học đó, giúp Trung tâm có thêm được nguồn giảng viên trẻ cho công tác đào tạo, bồi dưỡng báo chí trong những năm tiếp theo.

Như đã nêu, trong 5 năm qua (2014-2018), Trung tâm đã tổ chức được tổng số 510 lớp học bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí cho 15.020 lượt học viên. Tính ra trung bình mỗi năm Trung tâm tổ chức 102 khóa học cho 3.000 lượt hội viên. Đây là những thành tích nổi trội của Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí - Hội Nhà báo Việt Nam trong 5 năm qua, vượt xa về số lượng các khóa học được tổ chức bởi các Trung tâm bồi dưỡng báo chí của Bộ Thông tin-Truyền thông và các cơ quan báo chí lớn như Thông Tấn xã Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam.

Biểu đồ 1 dưới đây về số lượng các lớp học từ nguồn kinh phí NSNN trong 5 năm qua, cho thấy trong năm 2018, số lớp học này đã tăng lên gần 20 lớp so với năm 2016 và 2017 dù kinh phí không tăng. Số lượng lớp học từ nguồn kinh phí ngân sách nhà nước tăng trong năm 2018 là do:

+ Trung tâm đã áp dụng tiết kiệm chi phí tổ chức: mỗi chuyến công tác ở các tỉnh, một cán bộ phải kết hợp tổ chức từ 02-03 lớp;

+ Tổ chức một số lớp học ngắn ngày hơn;

+ Tăng cường tổ chức các lớp học và sử dụng cơ sở vật chất của Trung tâm tại Tòa nhà của Hội Nhà báo Việt Nam tại Hà Nội.

Các lớp học do Trung tâm tổ chức đều được chuẩn bị chu đáo từ khâu lên chủ đề, mời giảng viên, học viên phù hợp với chủ đề của từng lớp. Các lớp học đều được đánh giá cao, học viên được chia sẻ nhiều kinh nghiệm, kiến thức trong nghề báo và áp dụng được nhiều kiến thức và kỹ năng trong công việc.

Dưới đây là sự phản hồi, đánh giá của học viên về các khóa học:

+ Về nội dung các khóa học: Các học viên cũng có những phản hồi rất tích cực về công tác đào tạo, bồi dưỡng của Trung tâm như: nội dung, chương trình sát với thực tế công việc. Theo khảo sát trong 02 năm (từ năm 2017 đến năm 2018), 99% số học viên cho rằng nội dung, chương trình các khóa học rất bổ ích, phục vụ tốt cho công việc hàng ngày của họ (xem biểu đồ 2).

+ Về công tác tổ chức: Theo khảo sát các ý kiến của học viên bằng văn bản, 97% người tham gia khảo sát đánh giá công tác tổ chức lớp học của Trung tâm là tốt trong 02 năm từ 2017-2018 (xem biểu đồ 3). Những ý kiến đánh giá bình thường là do Trung tâm chưa hỗ trợ ăn ở cho các học viên ở xa (nguồn ngân sách nhà nước không chi trả được các khoản trên) và Internet còn chưa ổn định. Tuy vậy, do các cán bộ, nhân viên Trung tâm luôn nỗ lực tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các bạn học viên đến tham gia lớp học nên đa số ý kiến cho rằng công tác tổ chức chu đáo và chuyên nghiệp.

+ Về đội ngũ giảng viên: Trung tâm rất chú trọng đến công tác tuyển chọn và đào tạo giảng viên. Giảng viên của Trung tâm là những nhà báo, nhà quản lý giàu kinh nghiệm, đang công tác tại các cơ quan báo chí lớn tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Tuyệt đại đa số các giảng viên này đều đã được tham gia các khóa bồi dưỡng về các kỹ năng giảng dạy do Trung tâm tổ chức nên mọi người đều có kỹ năng thuyết trình và giảng dạy tốt, được học viên đánh giá cao. Ngoài ra, hàng năm, Trung tâm luôn chú trọng đào tạo thêm một số nhà báo trẻ có tay nghề vững vàng và có nhiệt huyết với công tác đào tạo để phát triển nguồn giảng viên chủ lực cho các lớp học của Trung tâm. Từ các khóa bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí do Trung tâm tổ chức, qua các phong trào thi đua học tập, các tác phẩm báo chí chất lượng cao giúp Trung tâm tìm kiếm được các nhà báo có năng lực, tâm huyết với nghề để đào tạo làm giảng viên cho Trung tâm.

Biểu đồ dưới đây cho thấy, công tác giảng dạy của giảng viên đều nhận được phản hồi tích cực từ phía học viên với 97% ý kiến đánh giá tốt (từ điểm 8 trở lên). Đa số học viên đều cho rằng giảng viên là người thúc đẩy, hỗ trợ đắc lực cho họ; Học viên được giảng viên chia sẻ nhiều kinh nghiệm, kiến thức quý báu trong nghề báo và kỹ năng hoạt động thực tiễn. Vì vậy, sau khi khóa học kết thúc họ có thể áp dụng được nhiều kiến thức và kỹ năng trong công việc.

2.1.2. Chủ động mở rộng hợp tác quốc tế trong việc phối hợp tổ chức các lớp học và mời giảng viên quốc tế sang giảng tại Trung tâm

Trung tâm luôn quan tâm đầu tư mở rộng quan hệ hợp tác với các tổ chức quốc tế để có thêm các khóa học học cho các hội viên, nhà báo trên cả nước, tăng cường hội nhập quốc tế. Trong những năm gần đây, từ khi Việt Nam trở thành nước thu nhập trung bình thì những ưu đãi từ các dự án nước ngoài không còn như trước. Trong lĩnh vực báo chí, truyền thông, các tổ chức quốc tế đã cắt bỏ các dự án đào tạo báo chí, kéo theo đó là số lượng các lớp học được các tổ chức quốc tế tài trợ ngày càng giảm. Tuy nhiên, do uy tín của Trung tâm về công tác đào tạo, bồi dưỡng báo chí tại Việt Nam, nên hàng năm các tổ chức quốc tế vẫn tiếp cận Trung tâm để phối hợp trong các dự án nhỏ lẻ. Chính vì vậy mà công tác bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí có yếu tố nước ngoài cho đội ngũ nhà báo Việt Nam vẫn được duy trì và đạt hiệu quả tương đối tốt (xem biểu đồ5).

Chính bởi vậy trong 5 năm qua, từ 2014 đến năm 2018, Trung tâm đã tổ chức được 59 lớp học cho 1.708 lượt hội viên bằng tài trợ của các tổ chức quốc tế thông qua việc hợp tác, phối hợp. Các đối tác nước ngoài của Trung tâm có thể kể đến là Viện Báo chí Truyền thông Thụy Điển (FOJO), Liên đoàn Báo chí và Xuất bản Thế giới (WAN-IFRA), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Văn phòng đại diện Viện Konrad Adenauer tại Việt Nam (KAS), Liên minh Châu Âu (EU), Liên đoàn Báo chí Khoa học Thế giới (WFSJ), Tổ chức Lao động Quốc tế tại Việt Nam (ILO), Liên đoàn Báo chí ASEAN, Hội Nhà báo Thái Lan, Đại sứ quán Hoa Kỳ…

Khi phối hợp trong công tác bồi dưỡng báo chí với các tổ chức quốc tế, Trung tâm thường chú trọng để mở các khóa học mà các giảng viên Việt Nam chưa được mạnh như các kiến thức và kỹ năng để bắt kịp với sự thay đổi của báo chí thế giới như sản xuất long-form (bài chuyên đề) cho báo mạng, tòa soạn hội tụ, làm báo bằng facebook. Bên cạnh đó, Trung tâm rất quan tâm đến việc đào tạo phát triển nguồn giảng viên cho các lớp học của Trung tâm, là dịp để các giảng viên-nhà báo Việt Nam trao đổi kỹ năng nghề nghiệp với các nhà báo-giảng viên nước ngoài.

2.1.3. Công tác xuất bản sách và tài liệu học tập, xây dựng thư viện phục vụ nhà báo

Mặc dù việc xuất bản sách và tài liệu không phải là nhiệm vụ chính yếu của Trung tâm nhưng trong những năm qua Trung tâm đã liên tục tìm kiếm các khả năng để xuất bản các cuốn sách liên quan đến nghiệp vụ, báo chí truyền thông phục vụ các nhà báo.

Năm 2015, Trung tâm đã phối hợp với tổ chức Lao động Quốc tế tại Việt Nam (ILO) xuất bản cuốn: Sổ tay đưa tin về người khuyết tật. Đây là cuốn sách cung cấp nguồn thông tin thiết thực cho các nhà báo khi đưa tin về các vấn đề mà những người khuyết tật tại Việt Nam đang phải đối mặt. Sau khi được xuất bản, cuốn sổ tay đã được các nhà báo đánh giá cao vì tính thiết thực và bổ ích cho công việc hàng ngày của họ.

Năm 2013, Trung tâm đã phối hợp với Lãnh sự Quán Mỹ tại thành phố Hồ Chí Minh để xin bản quyền, dịch và xuất bản cuốn sách “Những yếu tố của báo chí” của hai tác giả Bill Kovach và Tom Rosenstiel. Cuốn sách này là tài liệu tham khảo quí báu đối với các nhà báo trong khi tác nghiệp.

Năm 2010, Trung tâm cũng đã chủ trì xuất bản cuốn “Cẩm nang đạo đức báo chí” là sách tham khảo hướng nghiệp cho các nhà báo có thêm kiến thức và vận dụng đúng đắn các chuẩn mực đạo đức nhà báo trong hoạt động tác nghiệp của mình.

Bên cạnh đó, trong 5 năm qua, Trung tâm cũng đã sưu tầm hàng trăm đầu sách nghiệp vụ, xây dựng thư viện riêng của Trung tâm nhằm phục vụ người học.

2.1.4. Tổ chức thành công các hội thảo khoa học

Trong những năm qua, Trung tâm đã tổ chức thành công nhiều hội thảo khoa học và chuyên đề, cụ thể như sau:

- Năm 2017, phối hợp với Đại sứ quán Đức tổ chức tọa đàm chia sẻ kinh nghiệm đưa tin về EU-ASEAN tại Hà Nội.

- Năm 2015, Trung tâm phối hợp tổ chức ActionAid Quốc tế tại Việt Nam (AAV) tổ chức Đối thoại chính sách trên sóng VTV1 của Đài Truyền hình Việt Nam.

- Năm 2015, Trung tâm phối hợp với tổ chức Lao động Quốc tế tại Việt Nam (ILO) tổ chức hội thảo về cuốn sách Sổ tay đưa tin về người khuyết tật.

Các buổi tọa đàm, hội thảo đều được đánh giá rất thành công và nhận được sự tham gia rất nhiệt tình của các học giả nước ngoài, các nhà báo, lãnh đạo cơ quan báo chí và lãnh đạo Hội Nhà báo các tỉnh khu vực phía Bắc.

PGS.TS Đinh Thị Thúy Hằng (Giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí – Hội Nhà báo Việt Nam) phát biểu khai giảng tại khóa “Đào tạo giảng viên” do Trung tâm BDNVBC phối hợp với Tổ chức ActionAid tổ chức tại Hà Nội

2.2 Nguyên nhân và bài học từ kết quả đạt được

2.2.1. Nguyên nhân đạt được thành tích

Trung tâm thực hiện tốt công tác tham mưu, phối hợp với các cấp Hội Nhà báo địa phương, các cơ quan, Bộ, Ban, ngành và các cơ quan báo chí, để tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng các kỹ năng quản lý, tác nghiệp báo chí hiện đại theo nhu cầu của các tổ chức, cơ quan này. Tăng cường công tác bồi dưỡng chính trị tư tưởng, đạo đức nhà báo; thực hiện tốt công tác kiểm tra đánh giá, khen thưởng, kỷ luật nghiêm minh, kiện toàn nề nếp kỷ cương của Trung tâm, tăng cường công tác giao lưu học tập kinh nghiệm.

Nghiêm túc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học theo hướng thân thiện, tinh thần chủ động, thái độ tích cực trong học tập của học viên. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong soạn giảng, ưu tiên các buổi thực tế viết bài, đảm bảo hài hòa giữa truyền thụ kiến thức và rèn luyện kỹ năng thực hành. Cụ thể như sau:

a/ Trung tâm đã thực hiện tốt các phong trào thi đua

Tổ chức phát động thi đua nhằm tạo động lực động viên, khuyến khích các cá nhân phát huy sáng kiến, năng động, sáng tạo, vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; góp phần thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu được giao.

Đối với các khóa học, Trung tâm tổ chức các khóa học Đào tạo cây bút trẻ, tạo ra sân chơi cho các phóng viên trẻ thi đua học tập, hỗ trợ nhau trong tác nghiệp. Sản phẩm của học viên chính là căn cứ để Trung tâm và giảng viên đánh giá, xếp loại học viên. Và cũng từ đó, giúp Trung tâm xây dựng thêm được đội ngũ giảng viên trẻ, đào tạo để trở thành trợ giảng, giảng viên cho Trung tâm trong tương lai.

Các cuộc thi sáng tác về các chủ đề như: Viết về trẻ em; Đưa tin về an toàn giao thông; Báo chí đưa tin về lao động, việc làm ... Trung tâm cùng phối hợp với các tổ chức, các nhà tài trợ, phát động phong trào, tổ chức nội dung, tạo không khí hứng khởi để các phóng viên cùng tham gia. Các phóng viên vừa có sân chơi bổ ích, vừa có điều kiện để thể hiện kiến thức và năng lực của mình, cuối các đợt thi đều có trao giải và phần thưởng cho những người tham dự.

Hàng năm, Hội Nhà báo Việt Nam đều tổ chức các giải báo chí quốc gia, là giải báo chí lớn nhất, phản ánh những sự kiện quan trọng của đất nước trong một năm. Chính vì vậy, đầu năm Trung tâm đều xây dựng kế hoạch, phong trào, tổ chức các hoạt động thi đua cho các phóng viên cùng tham dự.

Bên cạnh việc tổ chức sân chơi cho các nhà báo, Trung tâm cũng tập trung đầu tư vào sinh viên bằng việc trao học bổng cho những sinh viên xuất sắc của Học viện Báo chí và Tuyên truyền nhằm khuyến khích, tạo cơ hội cho các em có tiếp cận thêm về công việc của người làm báo.

Hàng năm, Công đoàn Trung tâm đều phát động phong trào thi đua trong cán bộ công nhân viên chức và người lao động. Cụ thể trong năm 2018 và 2019, Công đoàn Trung tâm tổ chức các cuộc thi đua hướng tới kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Trung tâm như “Sáng kiến cải tiến trong công tác tổ chức lớp học"; “Sáng kiến cải tiến thủ tục hành chính của Trung tâm".v.v.. Qua các cuộc thi đã tạo cho Trung tâm không khí làm việc hứng khởi, tạo động lực cho người lao động. Các sáng kiến của người lao động đều được Ban Giám đốc trao giải thưởng vào dịp thành lập Trung tâm, sau đó áp dụng vào trong công việc hàng ngày.

Thường xuyên tổ chức phong trào thi đua trong đội ngũ cán bộ, chuyên viên nhân các ngày lễ lớn trong năm như: ngày thành lập Hội Nhà báo Việt Nam, ngày báo chí cách mạng Việt Nam, ngày nhà giáo Việt Nam ... Trong đó trọng tâm kiện toàn nền nếp kỷ cương của Trung tâm, nâng cao chất lượng tổ chức các lớp học; khuyến khích động viên và nhân rộng những tấm gương trong quản lý, giảng dạy và làm việc.

Hướng dẫn, động viên, giúp đỡ và tạo điều kiện cho cán bộ, nhân viên tham gia đăng ký các danh hiệu thi đua và xem đây là những hạt nhân tốt trong phong trào thi đua của Trung tâm. Mỗi năm đều có 100% cán bộ, nhân viên đạt danh hiệu Lao động tiên tiến, 30% đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua cơ sở. Ngoài ra, Trung tâm luôn đạt danh hiệu Tập thể lao động xuất sắc trong 5 năm qua.

Bên cạnh đó, phong trào thể dục thể thao cũng được công đoàn cơ quan quan tâm. Trung tâm đã đóng góp những thành viên tích cực cho các hoạt động thể thao như bóng đá, bóng bàn… và đều đạt được huy chương của công đoàn viên chức Việt Nam. Năm 2018, Trung tâm cũng có đoàn viên công đoàn vinh dự được nhận bằng khen của Công đoàn Viên chức Việt Nam vì đã có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua xây dựng cơ quan và tổ chức Công đoàn vững mạnh. Hàng năm, tổ công đoàn của Trung tâm đều được Công đoàn Hội Nhà báo Việt Nam khen thưởng.

Hoạt động của các tổ chức khác như Chi hội Nhà báo Việt Nam, Đoàn Thanh niên đều được cán bộ, công nhân viên của Trung tâm tham gia và có những đóng góp xây dựng là nòng cốt trong các hoạt động phong trào đó.

b/ Chấp hành nghiêm túc các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước

Tất cả cán bộ, nhân viên tham gia học tập, quán triệt và thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ gắn với thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Do đặc thù của đơn vị, trong các lớp học bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ cho các nhà báo, Trung tâm đều lồng ghép các thông tin, chỉ thị, đường lối, chính sách của Đảng vào bài giảng. Bên cạnh đó, Trung tâm còn tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên sâu như Viết về Xây dựng Đảng; Phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức “Nâng cao trình độ chính trị, pháp luật và đạo đức nghiệp vụ cho người làm báo” trên cả nước. Các khóa học đều được đông đảo lãnh đạo các cơ quan báo chí, nhà báo, hội viên tham dự nghiêm túc, có hiệu quả.

Tất cả cán bộ, nhân viên có lập trường chính trị tư tưởng vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, xây dựng nội bộ đoàn kết thân ái và quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. 100% cán bộ, nhân viên có đạo đức tốt, không có cán bộ, nhân viên vi phạm kỷ luật dưới bất kỳ hình thức nào.

c/ Chăm lo đến đời sống cán bộ, nhân viên

Trung tâm quan tâm đến quyền và lợi ích chính đáng của người lao động, thực hiện đầy đủ, kịp thời các chế độ chính sách cho cán bộ, nhân viên. Tổ chức các hình thức tương trợ, chăm lo cải thiện đời sống, kịp thời giúp nhau khắc phục một phần khó khăn trong cuộc sống, đến nay tất cả cán bộ, nhân viên có cuộc sống kinh tế ổn định và an tâm trong công tác, yêu nghề và luôn đầu tư cho công tác chuyên môn.

Thường xuyên tổ chức các hoạt động giao lưu, văn nghệ, thể dục thể thao như bóng bàn, bóng đá…Trung tâm đã có những đóng góp tích cực cho phong trào thể thao của Hội Nhà báo Việt Nam, hàng năm đều được giải Bóng bàn cầu lông của Công đoàn Viên chức Việt Nam; giải bóng bàn của Hội Nhà báo Việt Nam… Qua các hoạt động thể thao đã đã tạo ra sân chơi bổ ích cho cán bộ, nhân viên, giúp cho cán bộ, công nhân viên có điều kiện được giao lưu với nhau và giao lưu với các đơn vị bạn. Lãnh đạo Trung tâm cũng thường xuyên tổ chức thăm hỏi, tặng quà cho cán bộ, nhân viên nhân dịp lễ, Tết đối với cán bộ hưu trí; Tổ chức hỏi thăm, động viên đối với những gia đình có người nhà bị ốm…; Vào những dịp tri ân những người có công với nước, Trung tâm đều tổ chức các chuyến đi thăm, tặng quà tri ân gia đình có công với cách mạng, bị ảnh hưởng bởi chiến tranh…

Hàng năm, Trung tâm đều tổ chức du lịch cho cán bộ nhân viên để tái tạo lại sức lao động và để gắn kết tinh thần tập thể trong đội ngũ cán bộ, viên chức của đơn vị.

d/ Tham gia tốt các hoạt động xã hội

Tập thể cán bộ, nhân viên của Trung tâm có tinh thần tương thân tương ái để xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp và lành mạnh. Hoạt động công đoàn của cơ quan Trung ương Hội, của Công đoàn Viên chức Việt Nam đều được Trung tâm hưởng ứng bằng những hoạt động thiết thực. Các hoạt động ủng hộ những vùng bị ảnh hưởng bởi thiên tai, địch họa, các ngày tri ân những người có công với cách mạng. Các đoàn viên công đoàn Trung tâm đều trích 01 ngày lương để góp vào quỹ từ thiện khi công đoàn cấp trên phát động. Hàng năm, vào ngày Thương binh liệt sĩ, Ban Giám đốc và công đoàn Trung tâm thường xuyên tổ chức đoàn đến thăm và tặng quà cho gia đình cán bộ của Trung tâm có công với cách mạng và bị ảnh hưởng chất độc da cam. Mỗi năm các cán bộ Trung tâm đóng góp khoảng 10 triệu đồng cho các hoạt động từ thiện của Hội tổ chức.

2.2.2. Các bài học cần phát huy

a/ Sự chỉ đạo sát sao của các cấp lãnh đạo, tổ chức đảng, đoàn thể

Dưới sự chỉ đạo sát sao của chi bộ, đảng viên trong chi bộ đều là những cán bộ, lãnh đạo, quản lý của đơn vị nên rất thuận lợi trong việc triển khai công việc. Các đảng viên đều nêu cao tính Đảng, gương mẫu, tự giác trong công việc. Luôn sẵn sàng nhận sự phân công, điều động của lãnh đạo, đoàn kết xây dựng đơn vị ngày một phát triển vững mạnh. Các đảng viên đều hoàn thành tốt nhiệm vụ trong năm.

Trung tâm luôn khuyến khích các cán bộ, nhân viên tự giác học tập trong cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. 100% cán bộ, nhân viên thực hiện việc học tập và đã có nhiều chuyển biến sâu sắc về nhận thức, gắn tinh thần trách nhiệm với chất lượng và hiệu quả công việc.

Các đảng viên của Trung tâm đều nghiêm túc chấp hành kỷ luật Đảng, là những nhân tố tích cực cho chi bộ, luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, là những người luôn đi đầu, gương mẫu trong các công việc của cơ quan.

Các cán bộ, nhân viên của Trung tâm đều tích cực tham gia các hoạt động Công đoàn, đoàn thanh niên, liên chi hội.
Thực hiện tốt các hoạt động xã hội từ thiện do cơ quan và địa phương phát động như quỹ vì người nghèo, nạn nhân chất độc da cam, quỹ Đền ơn đáp nghĩa...

b/ Tin tưởng, bồi dưỡng và giao quyền cho cấp dưới

Do đặc thù của Trung tâm rất ít người, với đội ngũ giảng viên kiêm nhiệm nên hoạt động trên nguyên tắc chủ động, sáng tạo, tiết kiệm. Để một năm có thể tổ chức được hơn 100 lớp học, cán bộ quản lý của Trung tâm đã dành thời gian để phát triển nhân viên và có chính sách khen thưởng, kỷ luật thích đáng. Chính vì vậy, các nhân viên của Trung tâm vừa nắm chuyên môn tốt và biết tôn trọng các nguyên tắc ứng xử trong công việc nên các hoạt động của Trung tâm đều diễn ra suôn sẻ.

c/ Tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, chia sẻ công việc của cán bộ và nhân viên Trung tâm

Cha ông ta đã có câu: "Một cây làm chẳng lên non - Ba cây chụm lại nên hòn núi cao". Câu ca dao trên đã được truyền từ đời này qua đời khác, từ lúc nào đã trở thành biểu tượng về tình đoàn kết. Chính do tập thể của Trung tâm rất đoàn kết, gắn bó nên đã tập hợp mọi người thành một khối thống nhất, gắn kết chặt chẽ với nhau, cùng đồng lòng chung sức, hỗ trợ nhau để giải quyết công việc. Tất cả các thành viên trong Trung tâm cùng nhìn về một hướng, biết đặt lợi ích chung lên cao nhất. Tinh thần đoàn kết chỉ có khi con người biết quan tâm, cảm thông lẫn nhau. Do đó, đoàn kết, tương thân tương ái của tập thể cán bộ Trung tâm chính là chiếc chìa khóa để dẫn đến mọi thành công của Trung tâm trong những năm qua.

Các học viên thực hành dẫn chương trình tại trường quay của Trung tâm BDNVBC.

III. CÁC HÌNH THỨC ĐÃ ĐƯỢC KHEN THƯỞNG

Trong 5 năm qua (từ năm 2014 đến năm 2018), tập thể lãnh đạo, nhân viên Trung tâm luôn cố gắng phấn đấu hoàn thành tốt các nhiệm vụ được Thường trực Thường vụ Hội Nhà báo Việt Nam giao phó và liên tục đạt danh hiệu Tập thể lao động xuất sắc và Bằng khen của Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, cụ thể như sau:

IV. MỘT SỐ THÔNG TIN KHÁC

1. Số lượng lớp bồi dưỡng tổ chức:

- Từ năm 1999 đến hết tháng 7/2019: 1015 lớp bồi dưỡng
- Số lượng học viên: 23000 hội viên Hội Nhà báo Việt Nam

2. Các tổ chức hợp tác quốc tế:

- Tổ chức Y tế Thế giới WHO, 
- Viện KAS (CHLB Đức), 
- Viện Đào tạo bồi dưỡng báo chí FOJO (Thụy Điển), 
- Phái đoàn Wallonie Bruxelles (Bỉ), 
- Tổ chức Lao động quốc tế (ILO),
- Đại sứ quán Pháp,
- Đại sứ quán Mỹ, 
- Đại học báo chí Lille (Pháp), 
- Hiệp hội Báo chí Thế giới và Xuất bản tin (WAN-IFRA), 
- Hội đồng Anh,
- Hiệp hội Báo chí Khoa học Thế giới (WFSJ)…

3. Các tổ chức trong nước:
- Bộ Tài chính
- Bộ Giao thông vận tải
- Bộ Văn hóa thể thao và du lịch
- Sở Y tế Hà Nội
- Tổng Công ty vận tải Hà Nội

V. THỐNG KÊ CÁC DỰ ÁN NƯỚC NGOÀI

Trong 20 năm hoạt động, Trung tâm đã tổ chức được 217 lớp học phối hợp với các dự án nước ngoài (trên tổng số 1015 hoạt động). (Số liệu tính đến hết tháng 7/2019)

Sau dự án với trường đại học Lille do Đại sứ quán Pháp tài trợ, Trung tâm đã phối hợp với Hiệp Hội Báo chí Thế giới và Xuất bản tin tức để nâng cao năng lực quản lý, tổ chức các khóa học dành cho các nhà quản lý của các cơ quan báo chí với các chủ đề về Tổ chức nội dung cho các loại hình báo chí trong toà soạn, Chiến lược phát triển nội dung, Phát triển kinh doanh báo chí trong kỷ nguyên số, xác định bạn đọc đích và củng cố thương hiệu, Chiến lược truyền thông và lập kế hoạch truyền thông: Xây dựng bản kế hoạch kinh doanh mới, dự đoán chi phí và lợi ích cho tòa soạn của bạn, Đào tạo chuyên gia báo chí khu vực, Kế hoạch chiến lược và lập kế hoạch nội dung, Đào tạo giảng viên, Tổ chức thông tin bài trên phương tiện truyền thông mới…...

Bên cạnh đó, hàng năm trung tâm phối hợp với một số tổ chức quốc tế tại Việt Nam như Tổ chức Y tế thế giới WHO, Ngân hàng thế giới, ĐSQ Mỹ và Lãnh sự quán Mỹ, Hội đồng Anh… mở các khóa bồi dưỡng chuyên đề cho các hội viên như Phóng sự điều tra, Đưa tin về chính sách công, Đưa tin về kinh tế, Phòng chống dịch bệnh và thiên tai, về an toàn giao thông, lao động trẻ em, lao động cưỡng bức, Đưa tin về biến đổi khí hậu, Hiệp định thương mại tự do, Nâng cao năng lực về thuế, Đưa tin về kinh doanh – tài chính,  v.v...

TT