Không sinh con: Một lựa chọn tự do hay tối ưu?

Tiến sĩ Khuất Thu Hồng đã có bài phát biểu tại sự kiện TEDxHANU 2021. Ảnh: BTC

Hiện nay, xu hướng không sinh con là một trong những yếu tố góp phần làm giảm mức sinh toàn cầu và ở một số quốc gia nhất định. Mức sinh toàn cầu vào năm 1950 đạt ở mức 5, tuy nhiên lại giảm một cách chóng mặt xuống mức 2,4 vào năm nay. Xu hướng này đang lan rộng ở một số nước Bắc Âu và Đông Á, trong đó có cả Việt Nam. Bà Khuất Thu Hồng cho rằng đây là một tình trạng đáng báo động.

Trả lời câu hỏi tại sao người trẻ bây giờ không chịu sinh con, bà Hồng đã đưa ra rất nhiều dẫn chứng cụ thể và lập luận chặt chẽ. Cụ thể, độ tuổi kết hôn trung bình hiện nay đã lớn hơn ngày trước, điều này gây ra sự trì hoãn việc sinh con và khiến xác suất bỏ lỡ tuổi sinh đẻ tăng vọt. Ngoài ra, tuổi thọ trung bình tăng cũng là một nhân tố ảnh hưởng đến việc trì hoãn lập gia đình tại một số quốc gia phát triển.

Yếu tố kinh tế cũng làm giảm sức sinh hiện nay. “Nhiều người trẻ ngày nay đang mải mê lập nghiệp” - bà Hồng chia sẻ. Họ ưu tiên việc có được những cơ sở vật chất mà họ hằng ao ước, bởi họ sợ việc chăm sóc đứa con sẽ khiến bản thân không có nhiều thời gian để tiếp tục thăng tiến. Thêm vào đó, chi phí để nuôi dưỡng trẻ em đang dần tỷ lệ nghịch với sức sinh. Thực phẩm dinh dưỡng, chi phí chăm sóc, học hành đắt đỏ là một rào cản không nhỏ khi nhắc đến chuyện sinh con.

Về sự ảnh hưởng của các yếu tố xã hội, tiến sĩ Khuất Thu Hồng đã chỉ ra nhiều sự thay đổi trong cuộc sống thường ngày đang khiến cho tỷ lệ sinh đẻ giảm, như sự thay đổi so le trong vai trò giới. Sự thay đổi trong quan niệm về giá trị của hôn nhân và con cái cũng như trong quan niệm về giá trị của cuộc sống. Ngoài ra, các tác nhân như môi trường, chiến tranh, vấn đề xã hội, tỉ lệ vô sinh cũng tạo ra rất nhiều ảnh hưởng tới sự giảm sút mức sinh của các quốc gia trên thế giới.

Theo bà Hồng, việc lựa chọn sinh con hay không đang tạo ra rất nhiều quan điểm khác nhau. Với một số cá nhân thì việc sinh con là một bổn phận, không chỉ với gia đình, dòng họ mà còn với đất nước, nhân loại. Tuy nhiên, khách quan mà nói, không sinh con luôn là một sự lựa chọn của mỗi người. Một số người không sinh con vì họ muốn thế, một số khác thì do hoàn cảnh ép buộc.

Thông qua bài nói, tiến sĩ Khuất Thu Hồng muốn gửi gắm thông điệp rằng mỗi chúng ta đều nên tôn trọng lựa chọn của cá nhân. Cố gắng tạo ra môi trường thuận lợi cho việc sinh con hơn là áp đặt, kỳ thị và đổ lỗi. Sinh con không chỉ là vấn đề của cá nhân mà còn là vấn đề xã hội. Nhà nước và xã hội phải chia sẻ trách nhiệm nuôi dạy trẻ em cùng với bản thân và gia đình.

Mỗi đứa trẻ là một điều kỳ diệu, cho dù được sinh ra trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Các chính sách của nhà nước và nhận thức xã hội phải được cải thiện để đón nhận và chăm sóc tốt tất cả trẻ em. Trẻ em không chỉ lớn khôn bằng sữa mẹ, chúng cần cả tình yêu thường và sự chăm sóc của người cha. Nam giới có một vai trò cực kỳ quan trọng trong việc thay đổi xu hướng không sinh con.

Tùng Nguyễn