Facebook là mối đe dọa tới sự sống còn của báo chí

Con số hơn 50% người dùng Internet coi mạng xã hội là kênh tin tức mới có thể khiến một số nhà báo phải nhíu mày, nhưng lại không quá bất ngờ với nhiều người. Và cái tên nổi bật nhất trong số những kênh tin tức mới này chính là Facebook.

Theo nghiên cứu do Viện Nghiên cứu Báo chí Reuters (RISJ) thực hiện, có 44% người dùng Facebook coi mạng xã hội này là nguồn cung cấp tin tức chính của mình.

Trong bài phát biểu mới đây trước Hội đồng Báo chí Ireland, nhà báo Roy Greenslade đã xác định Facebook là mối đe dọa chính tới sự tồn tại của báo chí - bất kể là báo in hay báo điện tử.

Greenslade tin rằng Facebook “là chiếc đinh cuối cùng đóng vào cỗ quan tài báo chí."

Hồi tháng Tư, Facebook đã khiến các nhà phân tích chứng khoán sửng sốt với lợi nhuận quý 1 là 5,38 tỷ USD - cao hơn 10% so với bất cứ dự đoán nào của các chuyên gia.

Hơn 3 triệu doanh nghiệp hiện đang quảng cáo qua Facebook, và hầu hết trong số đó là các doanh nghiệp vừa và nhỏ từng mua không gian quảng cáo trên báo.

Mark Zuckerberg, cha đẻ kiêm giám đốc điều hành của Facebook, không hề che giấu mục tiêu độc quyền hóa kênh phân phối tin tức điện tử.

Zuckerberg muốn ứng dụng Facebook Instant Articles trở thành “trải nghiệm tin tức chính” của người dùng.

Trên thực tế, điều này đã trở thành sự thật, như khảo sát của RISJ đã chỉ ra. Với hàng triệu người dùng, Facebook là cảnh cửa mở ra thế giới.

Mạng xã hội này cung cấp những tin tức đầy tính cá nhân qua những bài đăng của bạn bè, và quá trình này đã góp phần hủy diệt không nhỏ vào giá trị sử dụng của báo chí tại địa phương.

Ngoài ra, Facebook còn giúp người dùng tiếp cận với tin tức quốc gia và quốc tế qua danh sách tin tức xu hướng của mình.

Người dùng đang dành nhiều thời gian cho Facebook hơn là đọc báo. Năm ngoái, nghiên cứu của trung tâm Pew Research đã cho thấy có 30% người Mỹ trưởng thành coi Facebook là nguồn tin tức chính. Tổng cộng, Facebook chiếm hơn 80% toàn bộ thị trường tin tức trên mạng xã hội.

Như Emily Bell đã nói trong bài giảng năm 2015 ở Cudlipp: báo chí chỉ là “một sợi chỉ mảnh giữa tấm thảm mới vĩ đại của giao tiếp và thông tin toàn cầu.”

Và theo Roy Greenslade, sợi chỉ đó lại càng lúc càng mảnh hơn, bởi Facebook giống như một vật ký sinh đang dần dần hút cạn vật chủ của mình - báo chí.

Facebook muốn chúng ta tin rằng mối quan hệ giữa nó và truyền thông giống như quan hệ chủ đất và người thuê, một quan hệ đối tác hai bên cùng có lợi.

Thế nhưng, thực tế là người chủ đất, tức Facebook, đang dần dần làm những người thuê là giới báo chí phải phá sản bằng việc lôi kéo khán giả rời bỏ các kênh cung cấp tin tức chính thống cũng như cắt nguồn cung cấp tài chính – các nhà quảng cáo - của báo chí.

Như một phép loại suy, mối nguy hiện nay chính là việc Facebook có thể đã tiến hành quá trình giết chết con gà (báo chí) đẻ ra những quả trứng vàng - nội dung tin tức./.