Cuộc chiến giá dầu hạ nhiệt?

Nguồn ảnh: Reuters

Mặc dù sự hợp tác giữa hai nhà sản xuất và xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu thế giới được hy vọng sẽ khiến bức tranh thị trường “vàng đen” sáng sủa hơn, song những toan tính của các đại gia dầu mỏ này vẫn gây những hoài nghi về khả năng đóng băng sản lượng, một trong những yếu tố quan trọng để giữ giá dầu không tiếp tục lao dốc.

Sự hợp tác nhằm bình ổn thị trường dầu mỏ giữa Nga và A-rập Xê-út được đưa ra bên lề Hội nghị cấp cao Nhóm các nền kinh tế mới nổi và phát triển hàng đầu thế giới (G20) tại Hàng Châu (Trung Quốc).

Các Bộ trưởng Năng lượng Nga và A-rập Xê-út đã nhấn mạnh ý nghĩa của đối thoại xây dựng và hợp tác chặt chẽ này, với mục tiêu hỗ trợ sự ổn định của thị trường dầu mỏ, bảo đảm mức đầu tư ổn định. Hai nước nhất trí cùng hành động hoặc hợp tác với các nhà sản xuất khác, đồng thời thống nhất thành lập một nhóm giám sát chung, để đưa ra các đề xuất nhằm ngăn chặn tình trạng bất thường của giá dầu.

Là nhà xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu trong Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), trong gần hai năm qua, A-rập Xê-út đã duy trì mọi chính sách nhằm giữ giá dầu ở mức thấp trong cuộc chiến giành thị phần với các đối thủ lớn ngoài OPEC, như Mỹ, Nga, hay các đối thủ nội khối như I-ran. “Ông vua dầu mỏ” đã sản xuất ở mức gần như hết công suất, nhằm giành thị trường và hất cẳng các nhà sản xuất với chi phí cao hơn ra khỏi ngành công nghiệp này.

Trong khi đó, nhằm gây sức ép đối với nền kinh tế I-ran, vốn bị thiệt hại nặng nề do các lệnh trừng phạt quốc tế, A-rập Xê-út không muốn cắt giảm sản lượng khai thác.

Bộ trưởng Dầu mỏ I-ran gần đây cho biết, xuất khẩu dầu thô và khí ngưng tụ của I-ran hiện đạt 2,45 triệu thùng/ngày, so mức 1,35 triệu thùng thời điểm trước khi xóa bỏ cấm vận kinh tế. Quốc gia này đang nỗ lực giành lại thị phần đã mất khi các lệnh trừng phạt của phương Tây khiến sản lượng dầu thô của I-ran giảm từ mức 3,9 triệu thùng/ngày xuống còn 2,7 triệu thùng/ngày.

Để thực hiện mục tiêu này, Tê-hê-ran có kế hoạch thu hút tới 185 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài vào các dự án dầu mỏ mới, trong vòng 5 năm tới.

Với nguồn dự trữ ngoại hối gần 700 tỷ USD, A-rập Xê-út tin tưởng có thể tạo thế mạnh trong cuộc chiến giá dầu. Trong khi đó, các thành viên khác trong OPEC cũng như các “ông lớn” sản xuất dầu mỏ ngoài OPEC đang lao đao bởi giá dầu trượt dốc không phanh. Hai "đại gia" dầu khí Mỹ ExxonMobil và Chevron Corp công bố lợi nhuận sụt giảm nghiêm trọng.

Quý I-2016, lợi nhuận của Exxon Mobil giảm hơn 60% trong khi Chevron lỗ 725 triệu USD so mức lợi nhuận 2,6 tỷ USD cùng kỳ năm 2015. Lợi nhuận Tập đoàn dầu khí BP của Anh cũng giảm tới 80% so cùng kỳ năm 2015. Nhiều nước đã phải sử dụng các biện pháp thắt chặt chi tiêu để bù đắp thiệt hại kinh tế do giá dầu sụt giảm. Ngay cả A-rập Xê-út cũng cắt giảm ngân sách để đối phó mức thâm hụt 15% GDP của nước này.

Trong bối cảnh dự trữ dầu mỏ của Mỹ tiếp tục tăng, I-ran cam kết tái xuất mạnh mẽ trên thị trường dầu mỏ, trong khi các nước trong OPEC không muốn cắt giảm sản lượng nhằm bảo vệ thị phần, sự dư thừa nguồn cung dầu mỏ khiến giá dầu thế giới khó có thể được kéo lên trong “một sớm một chiều”.

Hơn nữa, Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA) đã phải cắt giảm dự báo mức tăng nhu cầu dầu mỏ cho năm 2017, do triển vọng yếu hơn của nền kinh tế thế giới sau cuộc trưng cầu ý dân của Anh về việc rời khỏi Liên hiệp châu Âu (EU).

Bởi thế, sự hợp tác giữa A-rập Xê-út và Nga được dự báo sẽ tác động tích cực tới thị trường dầu mỏ. Sau tuyên bố trên của Nga và A-rập Xê-út, giá dầu Brent Biển Bắc giao tháng 11-2016 trên thị trường Luân Đôn (Anh) đã bất ngờ tăng tới 5,4%, lên mức 49,15 USD/thùng.

Tuy nhiên, vẫn còn không ít thách thức khi các cường quốc dầu mỏ đều sử dụng “vàng đen” là thứ vũ khí trong các cuộc chiến, nhằm đạt toan tính của mình. Giới phân tích vẫn tỏ ra hoài nghi đối với cam kết “nhất trí hành động” của Ri-i-át và Mát-xcơ-va, khi hai nhà sản xuất dầu mỏ lớn nhất thế giới này chưa đạt tiến triển nào liên quan vấn đề đóng băng sản lượng.

Trong tuyên bố chung, hai bên đã không đề cập chi tiết các bước hợp tác cụ thể. Bộ trưởng Năng lượng A-rập Xê-út KH.Pha-lê từng tuyên bố rằng, đóng băng sản lượng là một trong những lựa chọn được đề cập trước kia, nhưng hiện nay, vấn đề này không cần nữa.

Trong khi đó, cả Nga và A-rập Xê-út đều cho rằng có những thách thức dài hạn đối với những nước xuất khẩu dầu mỏ, trong đó có việc cắt giảm đáng kể chi phí cơ bản cho khai thác dầu, cũng như hủy bỏ hoặc trì hoãn hàng loạt dự án đầu tư, dẫn đến tình trạng bất ổn trên thị trường dầu mỏ.

Cuộc họp của các nước thành viên OPEC với Nga để thảo luận các giải pháp nhằm bình ổn thị trường năng lượng dự kiến diễn ra tại Ni-giê-ri-a trong tháng 9 này. Cái bắt tay giữa A-rập Xê-út và Nga, hai đối thủ dầu mỏ, có thể tác động tích cực tới thị trường “vàng đen”, góp phần hạ nhiệt cuộc chiến giá dầu, song nếu các nhà sản xuất chủ chốt không thể đạt thỏa thuận đóng băng sản lượng, thị trường “vàng đen” có thể sẽ phải chứng kiến thêm một mùa giao dịch ảm đạm./.

Nguồn: NDĐT