Vai trò của video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện

Sử dụng hình ảnh và video để chuyển tải thông tin trên báo mạng điện tử. Ảnh minh họa

Thông tin trở nên sinh động và hấp dẫn hơn

Hầu hết các tác phẩm báo chí trên báo điện tử hiện nay sử dụng text và hình ảnh tĩnh để truyền tải thông tin tới độc giả. Đây là cách đưa tin truyền thống được sử dụng phổ biến từ khi báo điện tử mới ra đời cho tới nay. Chính vì thế, việc tiếp nhận thông tin thông qua việc đọc đã trở nên nhàm chán, và không mang lại hiệu quả cao. Việc sử dụng video trong tác phẩm báo chí mang lại cho công chúng của loại hình báo điện tử một phương thức tiếp nhận thông tin hoàn toàn mới đó là “xem”. Thông tin không còn là những con chữ nối tiếp nhau từ đầu tới cuối tác phẩm, mà thông tin được thể hiện bằng các video, clip đó là những chuỗi hình ảnh động nối tiếp nhau, có âm thanh được ghi âm trực tiếp từ hiện trường, từ mỗi câu chuyện trong cuộc sống. Chính cách truyền tải thông tin này, giúp các tác phẩm trở nên vô cùng sinh động và hấp dẫn, mang lại cho người xem cảm xúc thật, như họ đang được tận mắt chứng kiến diễn biến của sự việc, vấn đề đang xảy ra ngoài cuộc sống. Nhờ sự hấp dẫn và sinh động, video kích thích trực quan tới độc giả và thu hút độc giả hơn.
Sự kiện 37 năm ngày tổng động viên chống quân Trung Quốc xâm lược bằng video trên trang Vnexpress ngày 5/3/2016, khiến công chúng được nghe thấy âm thanh của lời kêu gọi, được nhìn thấy hình ảnh của các chiến sỹ triệu người như một đồng lòng kháng chiến, rõ ràng những hình ảnh, âm thanh đó mang lại cho độc giả một cảm xúc nhất định về sự việc, mà nếu chỉ truyền tải thông tin đơn thuần bằng chữ viết sẽ không thể có được.

Tăng tính khách quan, chân thực của thông tin

Việc bảo đảm thông tin được truyền tải tới công chúng được khách quan và chân thực nhất là điều rất quan trọng. Thông tin mà mỗi tác phẩm báo chí truyền tải tới công chúng qua video chính là một lát cắt của cuộc sống, có địa điểm cụ thể, có ngày giờ rõ ràng, thời gian và không gian. Chính vì thế, thông tin mà video truyền tải sẽ khiến cho độc giả hoàn toàn tin tưởng.

Khi đưa tin về buổi làm việc của Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh Đinh La Thăng với các bệnh viện tại Thành phố ngày 6/3/2016, video về sự kiện đó, gồm có những cử chỉ hành động ân cần của ông dành cho các bệnh nhân, những lời nói, dặn dò cẩn thận của ông đối với các cơ sở y tế... đã phản ánh đúng tính chất khách quan của sự việc, giúp cho người xem có cái nhìn đúng đắn nhất về sự kiện.

Tăng view, tăng nguồn thu cho cơ quan báo chí

Trước đây view (số lượt xem) được xem là một trong các yếu tố hàng đầu quyết định tới sự thành công của tác phẩm báo chí. Tác phẩm báo chí có hiệu quả hay không, có mang lại giá trị thông tin hay không, các tòa soạn báo thường căn cứ vào số lượt xem. Nhưng hiện nay, bên cạnh view các tòa soạn và các cơ quan báo điện tử còn quan tâm tới sự tương tác của tác phẩm, của tin bài đối với công chúng, thông qua lượt like, comment, hay lượt chia sẻ trên mạng xã hội. Vì sao lại thế? Đó là do các tòa soạn báo đã nắm bắt được tâm lý của độc giả, một tin bài hay, có giá trị thông tin cao, công chúng không chỉ vào đọc tin đơn thuần, mà họ còn muốn chia sẻ những thông tin đó cho mọi người, cho bạn bè... vì thế tin bài nào có tính tương tác càng cao, chắc chắn sẽ có lượng view cao.

Nguồn thu của các cơ quan báo điện tử, phụ thuộc hoàn toàn vào doanh thu đến từ quảng cáo. Quảng cáo nhiều hay ít, đắt hay rẻ phụ thuộc vào lượt view. Chính vì thế tăng view chính là tăng nguồn thu cho cơ quan báo điện tử.

Vậy tại sao khi sử dụng video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện lại giúp cho tác phẩm tăng được view, tăng được sự tương tác với độc giả. Bất kỳ tác phẩm báo chí đa phương tiện nào có sử dụng video để hỗ trợ thêm thông tin cho tin bài, thì bên cạnh mỗi tiêu đề thường có hình chiếc camera đính kèm.
Ngoài việc đọc chữ, việc xem video, nghe âm thanh, độc giả còn được cảm nhận, bàn luận, tranh luận và phản hồi... dễ mang lại cảm xúc cho công chúng hơn.

Thông tin trở nên dễ hiểu, cô đọng, súc tích và dễ tiếp nhận hơn

Bất cứ cái gì chuyển động cũng làm ta tò mò và thu hút hơn so với những gì đứng yên. Hơn nữa sự chuyển động đó lại đang kể về một “câu chuyện” thì nó lại càng thu hút sự chú ý của mọi người. Nhờ vào yếu tố gây chú ý cho độc giả, khuyến khích họ tập trung theo dõi và ghi nhớ thông tin. Video có khả năng kể chuyện nhưng không cần giải thích, mà công chúng vẫn có thể hiểu toàn bộ nội dung câu chuyện đang diễn ra, điều đó giúp công chúng tiếp nhận thông tin dễ dàng và nhanh chóng hơn. Tất cả thông tin cần diễn đạt đều gói gọn trong các hình ảnh, độc giả không cần mất nhiều thời gian để đọc dài dòng và tưởng tượng, mà chỉ việc xem và nắm bắt thông tin.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, quá trình tiếp nhận thông tin của con người bằng mắt thông qua việc xem, nghe, nhìn lưu lại thông tin tốt hơn việc đọc, và hình ảnh lưu lại trong trí nhớ tốt hơn là từ ngữ. Và đặc biệt việc sử dụng video giúp cho quá trình tiếp nhận thông tin ngắn hơn, tiết kiệm được nhiều thời gian hơn. Thay vì đọc những tin bài dài, với tác phẩm báo chí đa phương tiện có sử dụng video để cung cấp thông tin độc giả chỉ mất 2 tới 3 phút như khi đưa tin về vụ xe Camry gây tai nạn liên hoàn tại Hà Nội khiến 3 người chết vào ngày 29/2/2016.

Rõ ràng, nếu thông tin đó chỉ được truyền tải tới độc giả qua câu chữ thì có lẽ thông tin này không thể tạo nên được sóng trong dư luận. Do có video ghi lại cụ thể diễn biến của sự việc nên công chúng dễ dàng nhìn thấy diễn biến của sự việc và thấy được mức độ nghiêm trọng của vấn đề này như thế nào. Video chỉ có thời lượng 30 giây nhưng đã truyền tải được toàn bộ thông tin liên quan tới sự việc./.

Dương Hải Anh
Tạp chí Người Làm Báo số 385 - Tháng 3/2016