Cần có cơ chế hỗ trợ tác phẩm báo chí chất lượng cao

Đồng chi Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam phát biểu

Chủ trì hội nghị có các đồng chí: Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam; Trần Trọng Dũng, Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; Phan Toàn Thắng, Chánh Văn phòng Hội Nhà báo Việt Nam; cùng lãnh đạo Hội Nhà báo các địa phương, các Liên Chi hội nhà báo.

Theo Quyết định số 558/QĐ-TTg phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ Chương trình hỗ trợ hoạt động sáng tạo tác phẩm, công trình văn học nghệ thuật, báo chí ở Trung ương và các Hội Văn học nghệ thuật địa phương; hỗ trợ tác phẩm báo chí chất lượng cao ở các Hội Nhà báo địa phương giai đoạn 2021 - 2025, sau 4 năm triển khai thực hiện ác cấp Hội Nhà báo trong cả nước được hỗ trợ kinh phí trong hoạt động nghiệp vụ, các nhà báo đã có thêm điều kiện thâm nhập thực tế, viết bài. Nhiều tác phẩm báo chí được hỗ trợ đã đoạt giải cao ở các giải báo chí địa phương, giải báo chí khu vực và giải báo chí các bộ, ngành, cao hơn nữa là Giải báo chí Quốc gia hằng năm. 

Ông Phan Toàn Thắng, Chánh Văn phòng Hội Nhà báo Viêt Nam cho biết, đối với Hội Nhà báo địa phương trong 3 năm (Từ 2021 đến 2023), ngân sách nhà nước hỗ trợ kinh phí sáng tạo tác phẩm báo chí chất lượng cao đối với Hội Nhà báo các địa phương trong cả nước là 27,7 tỷ đồng. Từ nguồn kinh phí này đã hỗ trợ trực tiếp cho trên 4.000 lượt tác giả là hội viên Hội Nhà báo Việt Nam ở các địa phương và nhận được 4.263 tác phẩm báo chí chất lượng cao. Tuy nhiên năm 2024, Chính phủ giao kinh phí về các địa phương vào cuối tháng 12/2024; dẫn tới, năm 2025, Ủy ban nhân dân tỉnh phân bổ kinh phí cho Hội Nhà báo, thậm chí một số địa phương đến nay chưa có quyết định phân bổ kinh phí. Như vậy, để đảm bảo công tác nghiệm thu và hoàn thiện hồ sơ thủ tục theo quy định, thời hạn quyết toán phải kéo dài sang qúy 2 năm 2025.

Đối với báo chí ở trung ương giai đoạn năm 2021 đến 2024, kinh phí ngân sách nhà nước hỗ trợ hoạt động sáng tạo tác phẩm báo chí chất lượng cao ở Trung ương là 15,15 tỷ đồng. Ban Thường vụ Hội Nhà báo Việt Nam thống nhất quyết định phân bổ kinh phí theo thẩm quyền đối với 20 Liên chi hội nhà báo (5,440 tỷ đồng) và 173 Chi hội nhà báo (8,420 tỷ đồng). Chương trình hỗ trợ hơn 5.500 lượt hội viên nhà báo, nhận được 5.529 tác phẩm báo chí chất lượng cao thuộc các loại hình báo chí; tổ chức các hội nghị, hội thảo nghiệp vụ báo chí để giúp các cơ quan báo chí nâng cao chất lượng tác phẩm; hỗ trợ công tác nghiên cứu, biên soạn, xuất bản các đầu sách để công bố, quảng bá và lưu trữ tác phẩm báo chí chất lượng cao.

Các đại biểu chủ trì hội nghị

Tuy đã đạt được những thành công những trong quá trình tổ chức thực hiện đã bộc lộ một số hạn chế cần được khắc phục kịp thời như Quyết định số 558/QĐ-TTg ngày 08/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ còn nhiều vướng mắc, dẫn tới có địa phương như Sơn La (3 năm liên tục) và Lai Châu (năm 2023) không giao kinh phí cho Hội Nhà báo tỉnh triển khai công tác hỗ trợ; nguồn hỗ trợ tuy đã được điều chỉnh tăng nhưng vẫn ở mức thấp, chưa đáp ứng nhu cầu thực tế đòi hỏi cần hỗ trợ của các đơn vị, mức hỗ trợ bình quân cho một tác phẩm rất thấp; thiếu kinh phí cho việc bồi dưỡng nghiệp vụ sáng tạo tác phẩm báo chí chất lượng cao và phổ biến tác phẩm trong hội viên; sự ra đời các phương tiện truyền thông mới đã và đang tác động sâu sắc đến việc tiếp cận thông tin của công chúng hiện đại, ảnh hưởng trực tiếp đến sự “sinh tồn” của các phương tiện truyền thông truyền thống, đặt ra cho các tòa soạn và nhà báo những khó khăn, thách thức.

Phát biểu tại Hội nghị đồng chí Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh “Một trong những yêu cầu chính của chương trình hỗ trợ báo chí chất lượng cao là tạo nguồn cho giải báo chí quốc gia. Để đáp ứng yêu cầu này, ngay trong năm 2024-2025, công tác triển khai báo chí chất lượng cao tại các cấp Hội cần có sự thay đổi ngay từ khâu định hướng đề tài, xét duyệt đề cương, hỗ trợ tác giả để có thể cho ra đời những tác phẩm báo chí số hiện đại, phù hợp hơn với nhu cầu”.

Điều này cũng đòi hỏi các cấp Hội phải có sự phối hợp chặt chẽ với cơ quan báo chí, phổ biến, quán triệt rộng rãi tới các nhà báo, hội viên xây dựng các chương trình tập huấn nâng cao trình độ, động viên, khuyến khích hội viên tích cực học hỏi, nắm bắt các công nghệ làm báo hiện đại, tham gia mạnh mẽ hơn vào các nền tảng số.

Toàn cảnh hội nghị

Đồng chí Nguyễn Đức Lợi đề xuất “Các cấp Hội Nhà báo, các cơ quan báo chí và người làm báo trong cả nước đều có nguyện vọng chung mong muốn nhà nước cho phép tiếp tục thực hiện và mở rộng chương trình hỗ trợ báo chí chất lượng cao sang giai đoạn 2026-2030 với ngân sách tăng ít nhất 200% để đáp ứng yêu cầu mới; bổ sung cơ chế đặc thù hỗ trợ trực tiếp cho nhà báo tác nghiệp tại vùng thiên tai, dịch bệnh, địa bàn chiến lược về an ninh - quốc phòng và cho phép thành lập quỹ phát triển tài năng báo chí trẻ từ nguồn kinh phí hỗ trợ, tập trung đào tạo thế hệ nhà báo kế cận”.

PV