Khẳng định vị thế Bảo hiểm xã hội Việt Nam

Các đại biểu chụp ảnh sau lễ ký tuyên bố chung Hội nghị ASSA 35. Ảnh: assa35.com

Trước thềm Hội thảo "Báo chí truyền thông chính sách BHXH, BHYT trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0", Tạp chí Người Làm Báo có cuộc phỏng vấn ông Đào Việt Ánh, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, Tổng Thư ký ASSA nhiệm kỳ 2018 - 2019.

PV: Xin Tổng Thư ký thông tin khái quát những thành công mà BHXH Việt Nam đạt được tại Hội nghị ASSA lần thứ 35?

PTGĐ Đào Việt Ánh: Có thể khẳng định, Hội nghị Ban Chấp hành Hiệp hội An sinh xã hội ASEAN (ASSA) lần thứ 35 đã thành công tốt đẹp.

Hội nghị ASSA 35 là sự kiện đối ngoại quan trọng nhất của Ngành BHXH trong năm 2018, đánh dấu bước trưởng thành của BHXH Việt Nam trong hội nhập và hợp tác quốc tế; góp phần cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đối ngoại đa phương, chuyển từ “tham gia tích cực” sang “chủ động hội nhập, đề xuất sáng kiến hợp tác”; hoàn thiện và phát triển hệ thống thực hiện chính sách BHXH theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, hội nhập quốc tế theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về cải cách chính sách BHXH, thể hiện trên một số kết quả nổi bật sau:

Thứ nhất, chủ đề Hội nghị do BHXH Việt Nam đề xuất “Cơ hội, thách thức của hệ thống an sinh xã hội khu vực ASEAN trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và tự do dịch chuyển lao động” đã nhận được sự hưởng ứng tích cực của các tổ chức thành viên ASSA và được đánh giá là phù hợp với xu thế phát triển chung của khu vực và thế giới. Đây không chỉ là những vấn đề mà Việt Nam và các nước ASEAN đều quan tâm mà còn mang ý nghĩa gắn kết và bổ sung cho chủ đề Hội nghị Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN vừa tổ chức thành công tại Việt Nam ngay trước đó.

Với 07 bài thuyết trình của các diễn giả trong nước và quốc tế, đều là những chuyên gia trong lĩnh vực an sinh xã hội càng làm sáng rõ hơn những vấn đề về lao động - việc làm, phát triển nguồn nhân lực cũng như việc bảo đảm an sinh xã hội cho người lao động trong những tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Thứ hai, tại Hội nghị lần này, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam đã tiếp nhận chức Chủ tịch ASSA. Theo đề xuất của BHXH  Việt Nam trên cương vị Chủ tịch ASSA, Hội nghị đã nhất trí thông qua Kế hoạch hành động giai đoạn 2018 - 2019. Đây là lần đầu tiên kể từ khi thành lập, ASSA thống nhất xây dựng và triển khai kế hoạch các hoạt động cụ thể nhằm đưa hoạt động hợp tác của cả Hiệp hội ngày càng đi vào chiều sâu và thực chất, tương xứng với tiềm năng và thế mạnh của các tổ chức thành viên ASSA.

Thứ ba, với điểm đặc biệt của ASSA 35 được tổ chức đúng vào dịp kỷ niệm 20 năm thành lập Hiệp hội, theo sáng kiến đề xuất của BHXH Việt Nam, các tổ chức thành viên ASSA đã thống nhất thông qua và cùng ký kết văn kiện “Tuyên bố chung” thể hiện quan điểm, nhận thức chung và đồng thuận của cả Hiệp hội về mục tiêu và định hướng phát triển an sinh xã hội khu vực trong thời gian tới. Đây là điểm nhấn, là một trong những thành công quan trọng của ASSA 35, góp phần khẳng định rõ hơn vai trò, vị thế của ASSA nói chung và BHXH Việt Nam nói riêng trong hệ thống an sinh xã hội thế giới.

BHXH Việt Nam đã khai trương Trung tâm Điều hành hệ thống CNTT và Trung tâm Dịch vụ khách hàng hơn 1 năm. Ảnh: TL

PV: Năm nay, BHXH Việt Nam vinh dự nhận giải thưởng Công nghệ thông tin về phát triển cách thức quản lý hệ thống thanh toán và giám sát khám chữa bệnh BHYT, để đạt được thành quả đó, thời gian qua ngành BHXH Việt Nam đã tập trung vào những giải pháp gì, thưa ông?

PTGĐ Đào Việt Ánh: Trong khuôn khổ Hội nghị ASSA 35 đã diễn ra Lễ trao giải thưởng ASSA - đây là hoạt động được khởi xướng từ năm 2015, nhằm chia sẻ những thành công của các tổ chức thành viên. Tại ASSA 35, có 7 hạng mục giải thưởng ấn tượng được trao cho 17 tổ chức thành viên.

Ở hạng mục giải thưởng CNTT, BHXH Việt Nam đã vinh dự nhận giải với sản phẩm Hệ thống thông tin giám định BHYT.

Hệ thống được triển khai từ năm 2015 và chính thức khai trương, đi vào vận hành từ 29/6/2016. Đây là lần đầu tiên Ngành BHXH Việt Nam có một dịch vụ ứng dụng CNTT kết nối với toàn bộ hệ thống y tế một cách đồng bộ. Dự án nhận được sự đánh giá cao từ các lãnh đạo Đảng và Chính phủ Việt Nam với tin tưởng việc đưa vào ứng dụng công nghệ thông tin sẽ góp phần tạo sự công khai, minh bạch, sử dụng có hiệu quả hơn chi phí khám, chữa bệnh BHYT, đáp ứng tốt nhất quyền lợi của người tham gia BHYT, qua đó tạo niềm tin để người dân yên tâm và tích cực tham gia BHYT.

Theo thiết kế, Hệ thống thông tin giám định BHYT bao gồm 3 hợp phần: Hệ thống Tiếp nhận yêu cầu thanh toán BHYT; Hệ thống Giám định BHYT; Hệ thống Danh mục dùng chung. Riêng với Hệ thống Giám định BHYT, phần mềm giám định có chức năng phát hiện lỗi sai, “lọc” lỗi theo hệ thống trong hồ sơ đề nghị thanh toán của cơ sở KCB. Phần mềm được xây dựng, cung cấp chức năng thống kê để phát hiện các lỗi này là cá biệt hay phổ biến, để có những điều chỉnh phù hợp.

Trong bối cảnh số người tham gia BHYT ở Việt Nam đã dần tiệm cận mục tiêu BHYT toàn dân, số lượt KCB và hồ sơ đề nghị thanh toán chi phí KCB BHYT đang tăng lên từng ngày. Năm 2015, ngành BHXH thanh toán cho khoảng 130 triệu lượt người; năm 2016 tăng lên khoảng 148 triệu lượt và năm 2017 con số này là gần 170 triệu lượt. Việc đưa Hệ thống thông tin giám định BHYT vào vận hành đồng bộ sẽ mang lại ích lợi không nhỏ cho cả 3 bên: Cơ quan BHXH, cơ sở KCB và người dân.

Theo đó, người dân được giảm thiểu TTHC, rút ngắn thời gian KCB. Cùng với việc Bộ Y tế sẽ cập nhật kết quả xét nghiệm của từng hồ sơ lên Cổng dữ liệu, bệnh nhân chuyển tuyến sẽ không bị các chỉ định trùng lặp trong xét nghiệm, chỉ định cận lâm sàng. Cơ sở KCB có thể khai thác bệnh sử, kết quả xét nghiệm của bệnh nhân để có chỉ định hợp lý; đồng thời quản lý, ngăn ngừa tình trạng trục lợi quỹ BHYT; giảm bớt thời gian tổng hợp và lập các báo cáo theo quy định của Bộ Y tế và Bộ Tài chính...

Còn cơ quan BHXH có công cụ quản lý quỹ KCB BHYT; theo dõi được tình hình sử dụng quỹ tại từng địa phương, từng cơ sở KCB; qua đó phát hiện kịp thời các sai sót, chi phí bất thường để có hướng xử lý kịp thời... Với những lợi ích thiết thực và hiệu quả to lớn, việc Hệ thống thông tin giám định BHYT được nhận Giải thưởng ASSA là sự khích lệ, củng cố thêm chủ trương hiện đại hóa Ngành BHXH đang được BHXH Việt Nam triển khai tích cực.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã dấn thân vào Cách mạng Công nghiệp 4.0. Ảnh: TL

PV: CMCN 4.0 đem lại cơ hội thích ứng và thay đổi lớn theo hướng tích cực cho hệ thống chính sách BHXH, BHYT của các quốc gia, việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong quản lý, triển khai chính sách BHXH, BHYT là “chìa khóa” tạo nên sự chuyển biến mạnh mẽ trong công tác cung ứng dịch vụ về chính sách BHXH, BHYT đến mỗi người dân, người lao động. Thời gian tới, BHXH Việt Nam sẽ tập trung vào những giải pháp gì nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội, thưa PTGĐ?

PTGĐ Đào Việt Ánh: Cuộc CMCN 4.0 mang đến cho nhân loại rất nhiều cơ hội để thay đổi nền kinh tế và đời sống hàng ngày của người dân, bên cạnh đó cũng tạo ra không ít thách thức, đặc biệt với những nước có đặc thù như Việt Nam, khi phần lớn lao động có trình độ chuyên môn thấp, tỉ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ mới đạt hơn 20%.

Để thực hiện tốt các chính sách trụ cột của an sinh xã hội, BHXH Việt Nam xác định sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành chức năng nghiên cứu xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về an sinh xã hội để tăng độ bao phủ an sinh cho người lao động, người dân, đặc biệt là người lao động làm việc trong khu vực phi chính thức, nông dân. Phối hợp với các địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn, vận động người dân, người lao động, doanh nghiệp tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Đồng thời, tăng cường chỉ đạo công tác thu BHXH để bảo đảm thu đúng, thu đủ các đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo quy định pháp luật; kiểm tra, thanh tra việc tuân thủ đóng BHXH từ phía các doanh nghiệp; đổi mới mạnh mẽ công tác tuyên truyền, vận động người dân tích cực, chủ động tham gia BHXH tự nguyện.

Trong thời kỳ cách mạng 4.0, BHXH Việt Nam cũng xác định một chiến lược trọng tâm là tiếp tục đổi mới, hiện đại hóa công tác quản lý BHXH, BHYT, BHTN, đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào các quy trình, thủ tục tham gia BHXH, BHYT, BHTN để doanh nghiệp, người dân tiếp cận nhanh chóng, thuận tiện các dịch vụ này và giảm được số thời gian phải thực hiện các thủ tục, giao dịch của doanh nghiệp.

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo ra một thế giới “phẳng” trong hầu khắp các lĩnh vực, đòi hỏi cần mở rộng hợp tác quốc tế. Việc mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế trong lĩnh vực an sinh xã hội sẽ giúp BHXH Việt Nam tìm kiếm được thêm các đối tác mới, học hỏi, chia sẻ được nhiều kinh nghiệm của các nước có nền an sinh xã hội hiện đại trên thế giới. Qua đó, giúp bộ máy hoạt động của toàn Ngành BHXH sớm được hoàn thiện, đáp ứng được nhu cầu của người dân và doanh nghiệp. Đồng thời, nâng vị thế của BHXH Việt Nam trên trường quốc tế...

Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh được bầu làm Chủ tịch ASSA nhiệm kỳ 2018-2019. Ảnh: assa35.com

PV: Ngành BHXH Việt Nam sẽ có những chương trình hành động gì trên cương vị Chủ tịch ASSA nhiệm kỳ 2018 - 2019 và phối hợp như thế nào với các cơ quan thông tấn báo chí trong việc tuyên truyền Nghị quyết 28- NQ của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về cải cách chính sách BHXH trong thời gian tới?

PTGĐ Đào Việt Ánh: Với cương vị Chủ tịch ASSA nhiệm kỳ 2018 - 2019, ngay sau Hội nghị, BHXH Việt Nam sẽ phối hợp với các tổ chức thành viên xây dựng chương trình hành động cho nhiệm kỳ trên cơ sở bám sát những thỏa thuận đã thống nhất tại Tuyên bố chung Nha Trang, phù hợp với mục tiêu, tôn chỉ của Hiệp hội, nhu cầu phát triển của từng quốc gia thành viên trong bối cảnh thời kỳ công nghệ 4.0 và dịch chuyển lao động tự do.

Chúng ta sẽ tăng cường kết nối, đoàn kết với các tổ chức thành viên để nâng cao hơn nữa vị thế của Hiệp hội trong sự phát triển kinh tế - xã hội của từng quốc gia thành viên, hướng tới tạo dựng một cộng đồng ASEAN Thịnh vượng - Tiến bộ - Văn minh và Phát triển theo tinh thần Tuyên bố tầm nhìn ASEAN 2025.

Trước những biến động mà cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 có thể mang lại đối với việc phát triển kinh tế - xã hội nói chung và an sinh xã hội nói riêng, Nghị quyết số 28- NQ/TW ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về cải cách chính sách BHXH đã đề ra khá đồng bộ các nội dung cải cách, nhằm mở rộng diện bao phủ BHXH, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân.

Đặc biệt, Nghị quyết nhấn mạnh nội dung xây dựng hệ thống BHXH đa tầng; sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, hướng tới còn 10 năm với mức hưởng được tính toán phù hợp, nhằm tạo điều kiện cho người lao động cao tuổi, có số năm tham gia BHXH thấp được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi BHXH. Bên cạnh đó, khuyến khích người lao động tham gia BHXH thời gian dài hơn, từng bước tăng tuổi nghỉ hưu...

Có thể nói, những chủ trương mới tại Nghị quyết 28 là một bước tiến dài, đưa chính sách BHXH của Việt Nam tiếp cận đến các tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế về an sinh xã hội. BHXH Việt Nam rất mong muốn tiếp tục nhận được sự đồng hành của các cơ quan báo chí trong công tác truyền thông, đưa Nghị quyết đi vào cuộc sống. Trong đó chú trọng việc đổi mới mạnh mẽ hình thức tuyên truyền, các thông điệp truyền thông bám sát những nội dung chủ đạo của Nghị quyết, hướng tới từng nhóm đối tượng cụ thể, góp phần hoàn thành mục tiêu BHXH toàn dân mà Nghị quyết đã đề ra.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

PV (thực hiện)